Нарач (Кабыльнік) - фота і помнікі

Гісторыя Нарачы (Кабыльніка)

Былое мястэчка Кабыльнік, сёння вёска Нарач, знаходзіцца за 20 км на ПнЗ ад Мядзела, 29 км ад чыгуначнай станцыі Паставы. 2,7 тыс. жыхароў (1998).

У 15 ст. паселішча насіла назву Medal Minor, ці Medal Mniejszy, Miadzioł Mały, у Ашмянскім павеце Віленскага ваяводства ВКЛ. У 1463 г. па фундацыі князёў Свірскіх пабудаваны драўляны касцёл Андрэя Апостала. З 1527 г. згадваецца пад назвай Кабыльнік (Кабельнікі, Кабыльнікі). У розны час Кабыльнікі належылі А.М. Гаштольду, Збаражскім, Абрамовічам, Марціну Аскерке, Свентаржыцкім і інш. У 1641 г. — 122 жыхара, 19 дамоў. З 1793 г. у складзе Расейскай імперыі, у Завілейскім (Свянцянскім) павеце Віленскай губерні.

З 1847 г. Кабыльнікі - мястэчка, 25 двароў, уваходзіла ў 2 маёнткі: Свентаржыцкага — 43 жыхара, вадзяны млын, вінакурня (з 1845 г.) і Шышкаў — 105 жыхароў. З 1885 г. цэнтр воласці, 483 жыхароў, царква, касцёл, багадзельня, сінагога, 4 крамы, карчма, штотод 5 кірмашоў, па аўторках таржок, з 1892 г. працавала народнае вучылішча. У 1897 г. у мястэчку 1054 жыхароў. У 1897—04 гг. пабудаваньі Андрэеўскі касцёл, плябанія. У 1-ю сусветную вайну з сакавіка 1916 г. тут размяшчаўся штаб германскага ўзмоцненага корпуса. З сакавіка 1918 г. уваходзіла ў склад абвешчанай БНР. З 1921 г. у Польшчы, цэнтр гміны Пастаўскага павета Віленскага ваяводства. У 1931 г. — 900 жыхароў, аддзяленне сувязі, касцёл, сінагога, царква, цагельня, гарбарня, млыны, аптэка, штомесяц кірмаш. З 1939 у скадзе БССР, з 12.10.1940 г. цэнтр сельсавета Мядзельскага раёна. У 1960 — 1116 жыхароў, 28.8.1964 г. Кабыльнік перайменаваны ў Нарач. У вёсцы сярэдняя і музыкальная школы, Дом культуры, бібліятэка, бальніца, аддзяленне сувязі, магазіны.

Помнік археалогіі: курганны могільнік крывічоў і дрыгавічоў 11—12 ст. Помнікі архітэктуры: царква 2-й пал. 19 ст., Андрэеўскі касцёл 1897-1904 гг., званіца 18 ст., плябанія пач. 20 ст.

Крыніца:
Вольга Князева
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі
Мінск, Беларуская энцыклапедыя, 1999