Лумна
Вёска Лумна знаходзіцца ў Расненскім сельсавеце, за 40 км на захад ад Камянца, 46 км ад Брэста. У 1-й палове 17 ст. вёска ў Берасцейскім павеце Берасцейскага ваяводства ВКЛ, уласнасць Войнаў. У 1747 г. Андрэй Война прадаў вёску разам з г. Высокае і суседнімі вёскамі віцебскаму ваяводу Паўлу Сапегу. Пасля 3-га падзелу Рэчы Паспалітай (1795) у Расійскай імперыі. У 1-й палове 19 ст. Лумна ў Брэсцкім павеце Гродзенскай губерні, вёска і хутар у складзе аднайменнага маёнтка, уласнасць К.І.Высоцкага. Паводле інвентара маёнтка за 1847 г. ў вёсцы 37 двароў, 343 сялянскія душы, больш за 342 дзесяцін зямлі. У маёнтку 14 дваровых людзей.
Стары свіран у ЛумнеФота © Кузіч Мікола | Дата: 13/05/2012
У вёсцы дзейнічалі карчма, вінакурня. Сяляне адбывалі штотыднёвы і гадавы прыгон. З 2-й паловы 19 ст. ў Палавецкай воласці Брэсцкага павета, ў складзе маёнтка Лумна, якім валодаў Вінцэнт Высоцкі. Паводле перапісу 1897 г. ў вёсцы 59 двароў, 356 жыхароў, хлебазапасны магазін, карчма, ветраны млын, кузня. У 1905 г. ў вёсцы 355 жыхароў, у маёнтку Вэндляндаў — 52 жыхары, цагельны завод.
Былы сядзібны дом у Лумне, сучасны станФота © Кузіч Мікола | Дата: 13/05/2012
У 1921-39 гг. Лумна ў складзе Палавецкай гміны Брэсцкага павета Палескага ваяводства Польшчы. У 1923 г. ў вёсцы 52 двары, 241 жыхар, у фальварку - 7 двароў, 76 жыхароў. З 1928 г. працавалі млын і лесапільны завод. У 1940 г. ў вёсцы 73 двары, 368 жыхароў, у былым маёнтку - 19 двароў, 87 жыхароў. 28.2.1940 г. тут быў арганізаваны калгас «17 верасня». З 12.10.1940 г. вёска - цэнтр Лумненскага сельсавета Высокаўскага раёна Брэсцкай вобласці БССР. У Другую сусветную вайну на франтах загінулі 12 жыхароў. З 16.8.1945 г. (у сувязі з тым, што значная часта тэрыторыя сельсавета была перададзена Польшчы) вёска Лумна ў складзе Ваўковіцкага сельсавета. Працавала 7-гадовая школа (у 1948 - 130 вучняў). З 16.7.1954 г. ў Расненскім сельсавеце, з 17.4.1962 г. ў Камянецкім раёне. У вёсцы ў 1960 г. - 421, у 1970 г. — 379, у 2005 г. - 148 жыхароў. Побач з вёскай часткова захавалася былая сядзіба Высоцкіх/Вэндляндаў.
Літ.:
Гарады і вёскі Беларусі, Энцыклапедыя, Том 4
БРЭСЦКАЯ ВОБЛАСЦЬ, кніга ІI
Мінск, «БЕЛАРУСКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ», 2007