Астрамечава - фота і помнікі

Астрамечава

Астрамечава - вёска ў Лышчыцкім сельсавеце Брэсцкага раёна, за 22 км на поўнач ад Брэста. Вядома з 1533 г. як маёнтак Астрамеч Я.І.Іллініча ў Берасцейскім павеце Трокскага, з 1566 г. Берасцейскага ваяводстваў ВКЛ. У 1570 г. маёнтак Астрамеч у Берасцейскім старостве належаў двум зямянам Харытам. З 1598 г. ў складзе Берасцейскай эканоміі. У 1738 г. маёмасць Міхала і Ганны Сузінаў. Пасля 3-га падзелу Рэчы Паспалітай (1795) у складзе у Слонімскай, з 1797 г. — у Літоўскай, з 1801 г. — у Гродзенскай губерні Расійскай імперыі. У 18 ст. вотчынны маёнтак належаў панам Нямцэвічам, складаўся з аднайменных фальварка і часткі вёскі. Другая частка вёскі адносілася да маёнтка Плянта, які належыў Сузінам. У канцы 18 ст. Сузіны пабудавалі драўляны сядзібны дом, які быў разабраны ў 1970-х гг.

Плянта. Сядзібны дом на фотаздымку да 1917 г.

Паводле інвентару 1846 г. ў Астрамечаве 20 двароў, 145 жыхароў. Сялянам належала 538 дзесяцін зямлі, асноўны іх заняткамі былі земляробства і жывёлагадоўля. Невялікі прыбытак атрымлівалі ад лоўлі рыбы ў ручаі Люта. Праз вёску праходзіла старадаўняя дарога на Берасце. У 1846 г. замест састарэлай драўлянай уніяцкай царквы была пабудавана з бутавага каменю і цэглы праваслаўная Міхайлаўская царква.

Царква святога Міхала Арханёла ў АстрамечавеФота © В.Данілюк

У 1860 г. сяло, маёмасць памешчыка Юзафа Ігнацыя Пузыны. У 1878 г. 51 двор, 195 жыхароў. З 1886 г. ў Лышчыцкай воласці, 29 двароў, 348 жыхароў, царкоўна-прыходская школа, карчма. Паводле перапісу 1897 г. 43 двары, 316 жыхароў, хлебазапасны магазін, праваслаўная царква, народнае вучылішча. У 1905 г. сяло і 2 фальварка, 894 жыхары, у Лышчыцкай воласці Брэсцкага павета. Фальварак Астрамечава належаў Аляксандру Пузыну, які ў канцы 19 ст. пабудаваў тут жылы мураваны дом і шэраг гаспадарчых пабудоў. Цяпер на тэрыторыі былога фальварку механічны двор, жылы дом захаваўся.

У 1905 г. ў Астрамечаве адкрыта адна з першых у Беларусі бясплатных народных бібліятэк на сродкі фонду расійскага кнігавыдаўца Ф.Ф.Паўленкава. Паводле Рыжскай мірнай дамовы 1921 г. ў складзе Польшчы, у Лышчыцкай гміне Брэсцкага павета Палескага ваяводства. На 30.9.1921 г. ў вёсцы 29 двароў, 141 жыхар, у фальварку - 4 двары, 13 жыхароў. З 1939 г. ў складзе БССР. У 1940 г. 155 двароў, 776 жыхароў. У Другую сусветную вайну спалена 12 двароў; 10 вяскоўцаў загінулі на фронце, 4 — у партызанах, 14 чалавек вывезена ў Германію, 13 вярнуліся. У 1997 г. ў вёсцы налічвалася 570 гаспадарак, 1904 жыхары, у 2005 г. - 686 гаспадарак, 2088 жыхароў. У вёсцы захаваўся помнік архітэктуры - Царква Святога Міхала Арханёла (1846 г.) і жылы дом фальварку Пузынаў (канец 19 ст.)

Крыніца:
1. Гарады і вёскі Беларусі, Энцыклапедыя, Том З 
БРЭСЦКАЯ ВОБЛАСЦЬ, кніга І 
Мінск, «БЕЛАРУСКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ», 2006
2. Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Брэсцкага раёна
БЕЛТА, 1998
3. Остромечево и «остромычивци»
Составитель И. А. Панасюк, http://astramechava.hmarka.net