Выбраныя здымкі
Першая лідская парафiя створана пад эгiдай францiшканаў у 1366 г. У 1376 - францiшкане прынеслi з Вiзны цудадзейны абраз. У 1381 Ягайла, на той час князь Лiдскi, для патрэбаў касцёлу перадаў маёнтак Плябанцы. На ягоныя ахвяраванні ў 1387 быў пабудаваны першы драўляны храм, які быў спалены ў 1392 (цi 1394) пад час нападу крыжакаў. Новы касцёл пабудаваны ў 1397, пасвечаны віленскім біскупам Андрэем у гонар Св. Францiшку. Тады ж у доме, якi стаяў на месцы плябанi, жыў выгныны хан Тахтамыш. У 1409 касцёл знiшчаны пад час нападу смаленскага князя Юрыя Сьвятаславiча, але да 1416 быў адбудаваны i пасвенчаны наноў пад назвай Найсвяцейшай Дзевы Марыі, Усіх Святых і Св. Крыжа. У 1414 кароль Уладзіслаў Ягайла надаў новы прывiлей. У 1434 Сьвiдрыгайла спалiў Лiду, але касцёл ацалеў. У 1450 на тэрыторыi Лiдскай парафii паўстаў фiлiяльны касцёл у Крупе (Крупава). У 1744 – парафiя дэканальная, фiлiяльныя касцёлы меліся ў Кiр`яновiчах, Крупе, Востраве. У 1765 стары драўляны касцёл разабралі, а будаўнiчыя матэрыялы перадалі вунiяцкай царкве Уваскрашэння Панскага.
Існуючая мураваная святыня была пабудавана па ініцыятыве біскупаў Тамаша і Міхаіла Зянковічаў у 1765—70 як фарны. Быў абкружаны мураванай агароджай з барочнай брамай (зруйнаваныя ў 1960-я). У 1781 парафiя налiчвала 5662 чалавек. У 1794 ля касцёльнай аграды былі пахаваныя iнсургенты, палеглыя ў баi каля Лiды. У 1797 пабудаваны новы парафiяльны цвiнтар. Пад час адбудовы святыні пасля пажару 1821 былi разабраныя дзве вежы з галоўнага фасада. У 1831 кс. Лоча прыняў прысягу палонных каталiкоў з разбiтага расейскага батальёну. Пры падаўленні паўстаяння К. Каліноўскага расійскімі карнікамі 13.06.1863 быў расстраляны кс. барталамей Фалькоўскi (пробашч парафii Iшчолна). У 1872 парафiя налiчвала 9892 чал. У гэты час дзейнічалі каплiцы ў Чаховiцах i Перапешчыцах. У Другую сусветную вайну ў 1943 быў забiты кс. Станiслаў Снiглоцкi.
Касцёл пабудаваны, верагодна, па праекце віленскага архітэктара І.К. Глаўбіца. Аднак па характару тэктанічных канструкцый (апорных слупоў і скляпенняў), ды і па часе будаўніцтва, гэты помнік нельга адносіць да твораў І.К.Глаўбіца — ён з'яўляецца тыповым прыкладам мясцовай інтэрпрэтацыі віленскага барока «постглаўбіцкага» перыяду (Т.Габрусь). 3-нефавая 2-вежавая базіліка (вежы страчаны ў час пажару 1821) з прамавугольнай апсідай і бакавымі нізкімі сакрысціямі накрыта 2-схільным чарапічным дахам з вальмамі над апсідай. Галоўны фасад завершаны фігурным шчытом з 3-вугольным франтонам, расчлянёны слаістымі пілястрамі. Яны разам з высокімі арачнымі аконнымі праёмамі ў плоскіх ліштвах ствараюць рытміку бакавых фасадаў з вытанчана прафіляваным антаблементам.
Унутры нефы перакрыты цыліндрычнымі з распалубкамі скляпеннямі на адзінкавых падпружных арках. Па баках прэсбітэрыя размешчаны вялікія невысокія сакрыстыі, перакрытыя люстэркавымі скляпеннямі. Пры вонкавым прамавугольным абрысе прэсбітэрыя ўнутры ён ступеньчата звужаецца, ствараючы маляўнічую мураваную алтарную кампазіцыю з калонамі вялікага карынфскага ордэра і хвалістым энергічна раскрапаваным антаблементам. Інтэр'ер упрыгожвае фрэскавая размалёўка скляпенняў, сцен, аконных адхілаў, скульптура і арнаментальная лепка ў стылі ракако.
У касцёле 3 стукавыя алтары. Цэнтральны вырашаны ўзнятай на высокі пастамент карынфскай каланадай з хвалістым антамблементам, над якім лунаюць анёлы; размаляваны пад шэра-блакітны мармур; фланкіраваны ў аснове скульптурамі святых Пятра і Паўла. Алтарная скульптура «Укрыжаванне» размешчана на маляваным фоне з выявай Галгофы, акаймавана ракайльнай рамай. Над ёй у барочным картушы размешчаны абраз «Тайная вячэра». У завяршэнні алтара — ляпныя воблакі вакол круглай люкарны. Аналагічна вырашаны і 2 бакавыя алтары. Яны ўтвараюць 2-ярусную насценную кампазіцыю на філёнгавым п'едэстале, на якім узняты 2 карынфскія калоны, што нясуць фігурны шчыт з пуцці і дэкаратыўнымі вазамі. Алтары выкананы ў тэхніцы штучнага мармуру.
На скляпеннях у ракайльным арнаментальным абрамленні размешчаны фрэскавыя пано «Узвіжанне Святога Крыжа», «Маці Божая», «Дабравешчанне», «Бязгрэшнае зачацце», «Уручэнне ключоў св. Пятру», 4 картушы з выявамі евангельскай сімволікі. Гісторыка-мастацкая значнасць надаецца абразу «Маці Божая з дзіцем», прывезенаму быццам з Візны (Беластоцкае ваяводства) у 1376 г. першымі місіянерамі - францысканцамі. Фрэскавы жывапіс выкананы ў вохрыста-умбрыстай каляровай гаме з перавагай блакітна-зялёных таноў. У стылі ракако вырашаны каваны амбон у выглядзе трыльяжнай чашы з накладнымі картушамі. Над уваходам на вялікай арцы ўзняты хвалістыя хоры. На міжнефавым слупе справа ў 1933 г. ўмуравана мемарыяльная пліта.
Існуючая мураваная святыня была пабудавана па ініцыятыве біскупаў Тамаша і Міхаіла Зянковічаў у 1765—70 як фарны. Быў абкружаны мураванай агароджай з барочнай брамай (зруйнаваныя ў 1960-я). У 1781 парафiя налiчвала 5662 чалавек. У 1794 ля касцёльнай аграды былі пахаваныя iнсургенты, палеглыя ў баi каля Лiды. У 1797 пабудаваны новы парафiяльны цвiнтар. Пад час адбудовы святыні пасля пажару 1821 былi разабраныя дзве вежы з галоўнага фасада. У 1831 кс. Лоча прыняў прысягу палонных каталiкоў з разбiтага расейскага батальёну. Пры падаўленні паўстаяння К. Каліноўскага расійскімі карнікамі 13.06.1863 быў расстраляны кс. барталамей Фалькоўскi (пробашч парафii Iшчолна). У 1872 парафiя налiчвала 9892 чал. У гэты час дзейнічалі каплiцы ў Чаховiцах i Перапешчыцах. У Другую сусветную вайну ў 1943 быў забiты кс. Станiслаў Снiглоцкi.
Касцёл пабудаваны, верагодна, па праекце віленскага архітэктара І.К. Глаўбіца. Аднак па характару тэктанічных канструкцый (апорных слупоў і скляпенняў), ды і па часе будаўніцтва, гэты помнік нельга адносіць да твораў І.К.Глаўбіца — ён з'яўляецца тыповым прыкладам мясцовай інтэрпрэтацыі віленскага барока «постглаўбіцкага» перыяду (Т.Габрусь). 3-нефавая 2-вежавая базіліка (вежы страчаны ў час пажару 1821) з прамавугольнай апсідай і бакавымі нізкімі сакрысціямі накрыта 2-схільным чарапічным дахам з вальмамі над апсідай. Галоўны фасад завершаны фігурным шчытом з 3-вугольным франтонам, расчлянёны слаістымі пілястрамі. Яны разам з высокімі арачнымі аконнымі праёмамі ў плоскіх ліштвах ствараюць рытміку бакавых фасадаў з вытанчана прафіляваным антаблементам.
Унутры нефы перакрыты цыліндрычнымі з распалубкамі скляпеннямі на адзінкавых падпружных арках. Па баках прэсбітэрыя размешчаны вялікія невысокія сакрыстыі, перакрытыя люстэркавымі скляпеннямі. Пры вонкавым прамавугольным абрысе прэсбітэрыя ўнутры ён ступеньчата звужаецца, ствараючы маляўнічую мураваную алтарную кампазіцыю з калонамі вялікага карынфскага ордэра і хвалістым энергічна раскрапаваным антаблементам. Інтэр'ер упрыгожвае фрэскавая размалёўка скляпенняў, сцен, аконных адхілаў, скульптура і арнаментальная лепка ў стылі ракако.
У касцёле 3 стукавыя алтары. Цэнтральны вырашаны ўзнятай на высокі пастамент карынфскай каланадай з хвалістым антамблементам, над якім лунаюць анёлы; размаляваны пад шэра-блакітны мармур; фланкіраваны ў аснове скульптурамі святых Пятра і Паўла. Алтарная скульптура «Укрыжаванне» размешчана на маляваным фоне з выявай Галгофы, акаймавана ракайльнай рамай. Над ёй у барочным картушы размешчаны абраз «Тайная вячэра». У завяршэнні алтара — ляпныя воблакі вакол круглай люкарны. Аналагічна вырашаны і 2 бакавыя алтары. Яны ўтвараюць 2-ярусную насценную кампазіцыю на філёнгавым п'едэстале, на якім узняты 2 карынфскія калоны, што нясуць фігурны шчыт з пуцці і дэкаратыўнымі вазамі. Алтары выкананы ў тэхніцы штучнага мармуру.
На скляпеннях у ракайльным арнаментальным абрамленні размешчаны фрэскавыя пано «Узвіжанне Святога Крыжа», «Маці Божая», «Дабравешчанне», «Бязгрэшнае зачацце», «Уручэнне ключоў св. Пятру», 4 картушы з выявамі евангельскай сімволікі. Гісторыка-мастацкая значнасць надаецца абразу «Маці Божая з дзіцем», прывезенаму быццам з Візны (Беластоцкае ваяводства) у 1376 г. першымі місіянерамі - францысканцамі. Фрэскавы жывапіс выкананы ў вохрыста-умбрыстай каляровай гаме з перавагай блакітна-зялёных таноў. У стылі ракако вырашаны каваны амбон у выглядзе трыльяжнай чашы з накладнымі картушамі. Над уваходам на вялікай арцы ўзняты хвалістыя хоры. На міжнефавым слупе справа ў 1933 г. ўмуравана мемарыяльная пліта.
Крыніцы:
o. Jan Fibek
А.М. Кулагін
Каталіцкія храмы на Беларусі
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2000
Т.В. Габрусь
Мураваныя харалы
Мінск, "Ураджай", 2001
Паведамленні
Poszukuje rodzinnych korzeni. Mój ojciec KAZIMIERZ (ur. ok 1922 r) jak i jego rodzeństwo(Eugeniusz, Janek i Elżunia)pochodzą z Baranowicz lub z m. Kmity ?
Podobno ich chrzest od...
Dlaczego brakuje fotografii cudownego wizerunku Matki Boskiej Lidzkiej. Obraz ten wymienia m.in. w swoim spisie ks. Sadok Barącz "Cudowne obrazy Matki Najświętszej w Polsce". Czy obraz ...
Witam serdecznie,
o której są Msze św. w kościele w dniu 1 września,
bowiem zamierzamy odwiedzić Lidę?
z pozdrowieniami
LO...
Poszukuję śladów po mojej rodzinie.
Wieś Bohdzie koło Lidy
...
witam, szukam info, nt moich przodkow, rodzina Poźniak, pochodzacej z Lidy...