Cerkiew Przemienienia Pańskiego | Zasław

Więcej zdjęć (22) >>

Cerkiew prawosławna pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego (dawniej zbór kalwiński i kościół katolicki)

Zbór kalwiński, renesansowy, fundacji wojewody trockiego Jana (Iwana) Hlebowicza, zbudowany w drugiej połowie XVI wieku (być może na zbór została przebudowana istniejąca tu wcześniej świątynia katolicka) jednocześnie z zamkiem, na jego dziedzińcu.

W 1628 roku, staraniem syna Jana, Mikołaja Hlebowicza, nawróconego katolika, zbór został zamieniony na kościół katolicki pod wezwaniem Św. Michała Archanioła. W 1676 roku wojewoda połocki Kazimierz Sapieha i jego żona Krystyna z Hlebowiczów ufundowali przy kościele klasztor dominikanów.

W 1833 roku klasztor został skasowany, jego budynki rozebrano, a kościół zamieniono na cerkiew prawosławną pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego (Spasko-Prieobrażenską), którą przebudowano w 1865 roku.

Po II wojnie światowej świątynia nieczynna, w latach 1968-72 przeprowadzono jej remont, później mieściło się tu muzeum rzemiosła i wytwórczości ludowej. W 1990 roku przekazana parafii prawosławnej, spłonęła w październiku 1996 roku, pozostały jedynie mury.

Jest to budowla jednonawowa, wzniesiona na planie prostokąta, z wysoką 35-metrową wieżą. Elewacje dekorowane są pilastrami, narożnym boniowaniem i fryzem. Wieża jest pięciokondygnacyjna, czworoboczna, ze ściętymi narożnikami w czterech górnych kondygnacjach.

We wnętrzu zachowały się sklepienia krzyżowe oraz pilastry z profilowanymi kapitelami i bazami. Pod świątynią znajduje się krypta o sklepieniu kolebkowym.

Świątynia stoi w otoczeniu wysokich wałów w kształcie czworoboku, będących pozostałością istniejącego tu niegdyś zamku.

Grzegorz Rąkowski
„Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi”, Burchard Edition, Warszawa 1997
(A.O.)