Ostra Brama | Wilno

Więcej zdjęć (52) >>

Ostra Brama w Wilnie

Ostra Brama została wybudowana wraz z murami miejskimi jako jedna z pierwszych bram Wilna na początku XVI wieku. Przez nią wiódł trakt do Miednik, Oszmiany i Mińska, więc początkowo nazywana była bramą Miednicką, także „Zaranną”. Później „Ostrą” - od południowego krańca miasta, zwanego Ostrym.

Brama ma podstawę kwadratu przykrytego cylindrycznym sklepieniem. W ścianach są widoczne pozostałości metalowej kraty. Od południa bramę wieńczy renesansowa attyka z reliefem przedstawiającym gryfy trzymające herb „Pogoń”. Poniżej otwory strzelnicze i wnęka, w której był uprzednio krzyż.

W bramie umieszczono obraz Matki Boskiej; prawdopodobnie namalowany w połowie XVI wieku. Piękno, delikatność i urok Madonny Ostrobramskiej wzbudziły wielką miłość do tego słynącego cudami wizerunku. Już w XVII wieku uniwersytet obrał Matkę Boską Ostrobramską swoją patronkę; w XVIII wieku, prawdopodobnie w darze od cechu złotników, otrzymała wspaniałą szatę wykonaną z pozłacanego srebra, obsypaną wykutymi przeróżnymi kwiatami. U dołu obrazu umieszczono wielki, srebrny sierp księżyca. W XX wieku obraz dwukrotnie koronowano koronami papieskimi, a Matce Boskiej Ostrobramskiej nadano tytuł „Matki Miłosierdzia”.

W połowie XVII wieku przekazano obraz pod opiekę karmelitom zgromadzonym przy kościele św. Teresy. By zapewnić obrazowi godne miejsce kultu, karmelici wybudowali w roku 1671 drewnianą kaplicę; ta jednak spłonęła w 1715. Na jej miejscu zbudowano nową, murowaną, przebudowaną w stylu neoklasycznym w roku 1829. Kaplicę zdobią szerokie pilastry i trójkątny fronton z „Okiem Opatrzności” oraz napis po łacinie: „Mater Misericordiae, sub Tuum Praesidium confugimus” (Matko Miłosierdzia, pod Twoją Opiekę się uciekamy) Umieszczone na kaplicy polskie napisy zostały zastąpione łacińskimi na nakaz Murawjewa. Do wnętrza kaplicy, którą zdobią srebrne wota w wielkiej ilości, prowadzą schody z kościoła karmelitów.

Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej jest jednym z najbardziej kochanych i czczonych symboli Wilna. Trudno sobie wyobrazić, by będąc w Wilnie, nie być u Ostrej Bramy. Modlił się tu Jan Paweł II; pisali wiersze i pieśni Mickiewicz, Słowacki, Syrokomla, Moniuszko. Kopie obrazu czczone są w licznych miejscach Europy.

A.O.
Na podstawie:
Juliusz Kłos
„Wilno, Przewodnik Krajoznawczy”,
Wyd. Oddziału Wileńskiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Wilno 1923
Tomas Venclova,
„Wilno”, R. Paknio Leidykla, Wilno, 2001, 2002