Дарагабуж - фота і помнікі

Гісторыя Дарагабужа

Першыя летапісныя звесткі згадваюць пра Дарагабуж пад 1300 г., калі ён належаў князю Андрэю Ўладзіміравічу. Іншыя крыніцы ўспамінаюць на гэты час пра князя Фёдара Дарагабужскага. З 1404 г. места разам з навакольнымі землямі перайшло пад уладу маскоўскіх князёў. Каля Дарагабужа ў 1499 г. у маскоўскі палон трапіў князь Канстанцін Астрожскі, намеснік смаленскі Станіслаў, маршалкі Асціковіч і Літавор Храптовіч, князі Друцкі, Масальскі і іншыя. Толькі ў 1508 г. места было адбіта, але па ўмовах міру пакінута за Масковіяй. У беларускіх летапісах згадваецца князь Сямён Іванавіч, які ў 1500 г. «ізмені целование крыжа» (прысягу) з Дарагабужам і «предается Москве». Менавіта тут маскоўскі цар Васіль Іванавіч атрымаў сумную для яго звестку аб перамозе свайго былога вязня князя Канстанціна Астрожскага пад Воршай.

На пачатку ХVІІ ст. вернуты ў склад ВКЛ, што было адпаведна пацверджана дамовамі 1618 і 1634 гг. Пасля войнаў сярэдзіны ХVІІ ст. далучаны да Расеі, што замацавана Андрусаўскім мірным пагадненнем (1667) паміж ёй і Рэччу Паспалітай.

З 1708 г. павятовы цэнтр Смаленскай губерні. У 1812 г. 25 жніўня ў Дарагабуж увайшлі французскія войскі пад камандай маршала Нея. У тым жа годзе 7 лістапада яны былі выбіты адтуль штурмам. Моцны снегапад выратаваў места ад пажару і канчатковага знішчэння, а адступаючых ад пераследу. Тым не менш, 667 дамоў было страчана.

У 1863 г. у месце налічвалася 9010 жыхароў. Штогод тут адбываўся вялікі кірмаш, дзе гандлявалі жытам, а таксама коньмі і іншай свойскай жывёлай.

У канцы ХІХ ст. будынкаў драўляных 1043, камяніц 68, цэркваў 12, насельніцтва складала 8190 чалавек. Штогод адбывалася 4 кірмашы, дзе гандлявалі галоўным чынам пянькой, каноплямі і іншымі сельскагаспадарчымі вырабамі, існавалі невялічкія бровар, гарбарня і капніца (тапельня воску).

Зараз знаходзіцца ў Расеі.

Паводле:
А.Цітоў
Сімвалы незалежнасці. // Геральдыка беларускіх местаў.
Менск, 1998