Касцёл Святой Тройцы | Ішчална

Больш фотаздымкаў (45) >>

Архітэктурна-мастацкі вобраз парафіяльнага Троіцкага касцёла гучыць як рэмінісцэнцыя «сармацкага» барока, хаця ён ўзведзены ў самай сярэдзіне XVIII ст. (1755-1758 гг.) па фундацыі харунжыя гродзенскага Язэпа Валы. Першая фундацыя гэтай парафіі Андрэем Вайновічам датуецца 1514 г. Побач з касцёлам у 19 ст. ўзведзена невялікая 1-ярусная званіца.

Архітэктурнае вырашэнне касцёла паўтарае асноўныя кампазіцыйныя характарыстыкі сваіх «сармацкіх» папярэднікаў: трохчасткавы неф і роўнавысокая з ім пяцігранная алтарная апсіда, нізкія сіметрычныя сакрыстыі і лапідарныя чацверыковыя вежы па баках галоўнага фасада, які падкрэслена спрошчаны і архаізаваны. Атыкавы франтон, аднак, мае ўжо больш пластычны абрыс, а строгія верхнія чацверыкі вежаў накрыты своеасаблівымі пукатымі шатрамі. Плоскасныя бакавыя фасады завершаны карнізам і расчлянёны 2 ярусамі лучковых аконных праёмаў. Познебарочнае паходжанне збудавання выдаюць і яго празмерна выцягнутыя вертыкальныя прапорцыі, што прымусіла зрабіць інтэр'ер двухсветлавым, а таксама ўмацаваць падоўжныя сцены разгрузачнымі аркамі. Шырокі пралёт нефа перакрыты драўляным корабавым скляпеннем, як і ў тэрытарыяльна блізкім да яго касцёле дамініканцаў у Васілішках. Сцены раскрапаваны спаранымі пілястрамі — элемент позняга барока.

Малітоўная зала выцягнута па падоўжнай восі і разам з апсідай перакрыта драўляным лучковым скляпеннем, якое замяніла ранейшае мураванае. Сцены крапаваны тонкімі падвойнымі лапаткамі і апяразаны шырокім карнізам. Над нартэксам хоры. Тры алтары і амбон выкананы ў стылі ракако. Галоўны алтар — асноўны пластыка-дэкаратыўны акцэнт афармлення інтэр'ера — займае ўсе 3 сцяны апсіды. Яго 1-ы ярус устаноўлены на высокім цокалі, падзелены карынфскай каланадай на 3 часткі, аддзелены ад 2-га яруса хвалепадобным антаблементам з ляпным дэкорам, у цэнтры вялікі абраз «Святое сямейства», злева — абраз «Св. Пётр», справа — «Хрышчэнне». У цэнтры 2-га яруса круглая люкарна, па баках жывапісныя панэлі, дэкаратыўныя вазы і выявы анёлаў. Два бакавыя алтары святой Ганны і Маці Божай Вастрабрамскай меншыя, увянчаны скульптурнымі выявамі святых Францыска і Барбары сярод анёлаў і ракайльных звіваў. Пабудаваны яны ў выглядзе пласцін, расчлянёных на 2 ярусы тонкапрафіляванымі і раскрапаванымі антаблементамі, фланкіраваны калонамі, капітэлі якіх з'яўляюцца пастаментамі для пуцці. Асноўны лейтматыў арнаментальна-пластычнай кампазіцыі алтароў — бясконцыя раскрапоўкі, звівы, дробныя, ювелірна вытанчаныя арнаментальныя клубкі з мудрагелістым узорам. На правай сцяне ляпная экспрэсіўная, дынамічная гарэльефная кампазіцыя «Арханёл Міхаіл перамагае Зло» — шэдэўр мастацтва ракако. Высокамастацкім дэкаратыўна-скульптурным творам з'яўляецца амбон. Яго кафедра — пластычная чаша, падтрыманая кансоллю-ракавінай. Ракайльныя панэлі на яе гранях запоўнены ляпнымі кампазіцыямі на евангельскія тэмы. Кафедру ажыўляюць выявы дэльфіна, марскога льва, арла ў пене звіваў і ракайляў. Праз спрошчаную фігурную панэль кафедра аб'яднана з балдахінам, завершаным экспрэсіўнай кампазіцыяй з выявай святой з крыжам і пуцці. Размах і насычанасць скульптурнага і ляпнога дэкору эфектна кантрастуюць з лаканізмам архітэктурных плоскасцей інтэр'ера.

Крыніца:
А.М. Кулагін
Каталіцкія храмы на Беларусі
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2000
Т.В. Габрусь
Мураваныя харалы
Мінск, "Ураджай", 2001