Выбраныя здымкі
Успенская царква ў Сяльцы Фота © священник Александр |
Інтэр'ер царквы Фота © священник Александр |
Погляд на апсіду і бакавы фасад Фота © священник Александр |
Старажытныя жыхары Сяльца з моманту прыняцця хрысціянства былі праваслаўнымі вернікамі. Калі быў пабудаваны першы праваслаўны храм - драўляная Пакроўская царква на сучаснай Папоўшчыне, пытанне яўна рытарычнае. (Папоўшчына - прадмесце каля могілак справа, месца, якое яшчэ і сёння завецца "цвінтар".) Гэтая царква згарэла ў 1915 годзе пад час ваенных дзеянняў. Доўгі час яна была ўніяцкаю. Сёння што-небудзь гаварыць аб яе лёсе ў XIX стагоддзі надзвычай цяжка. Сучасная праваслаўная Успенская царква была пабудавана ў другой палове XIX стагоддзя. Месцам яе ўзвядзення стаў разбураны ў час падаўлення паўстання К.Каліноўскага касцёл. Дата ж адкрыцця таго касцёла вядомая - 1471 год.
Працэс разбурэння каталіцкага храма і будаўніцтва на яго месцы праваслаўнай царквы адлюстраваны ў дзвюх паданнях, якія перадаюцца жыхарамі сяла з пакалення ў пакаленне. Першае паданне гаворыць, што мясцовы ксёндз быў звязаны з паўстанцамі. Неўзабаве рускія ўлады яго выкрылі. І ён пайшоў на адчайны крок - зачыніўся ў храме, падпаліў яго і згарэў разам з ім.
У другім паданні распавядаецца, як па заданню рускіх улад мясцовы жыхар, заўважаны ў крадзяжы снапоў з ксяндзовага поля, дзеля непрыцягнення да адказнасці, згадзіўся запхнуць пад страху хаты ксяндза пару стрэльб. Пасля чаго ксёндз быў арыштаваны і павешаны. Храм разабралі. Але паўстанцы вельмі жорстка адпомсцілі за гэта. Касінеры, прыйшоўшы з Гута-Міхаліна, павесілі праваслаўнага святара і яго цяжарную жонку.
Як бы там ні было, новая царква стала ўзводзіцца тады ж - у 1863 (ці 64-м) годзе. Трэба адзначыць, што 1863-64 гг. - гэта той час, калі па загаду генерала Мураў'ёва на Беларусі пачалося будаўніцтва новых і рэстаўрацыя старых праваслаўных храмаў. Толькі ў Гродзенскай губерніі на гэтую справу было выдаткавана больш за 178 тысяч рублёў. Знешні выгляд усіх гэтых цэркваў вельмі падобны. Завяршылася ж будаўніцтва сялецкай царквы ў 1870 годзе.
Працэс разбурэння каталіцкага храма і будаўніцтва на яго месцы праваслаўнай царквы адлюстраваны ў дзвюх паданнях, якія перадаюцца жыхарамі сяла з пакалення ў пакаленне. Першае паданне гаворыць, што мясцовы ксёндз быў звязаны з паўстанцамі. Неўзабаве рускія ўлады яго выкрылі. І ён пайшоў на адчайны крок - зачыніўся ў храме, падпаліў яго і згарэў разам з ім.
У другім паданні распавядаецца, як па заданню рускіх улад мясцовы жыхар, заўважаны ў крадзяжы снапоў з ксяндзовага поля, дзеля непрыцягнення да адказнасці, згадзіўся запхнуць пад страху хаты ксяндза пару стрэльб. Пасля чаго ксёндз быў арыштаваны і павешаны. Храм разабралі. Але паўстанцы вельмі жорстка адпомсцілі за гэта. Касінеры, прыйшоўшы з Гута-Міхаліна, павесілі праваслаўнага святара і яго цяжарную жонку.
Як бы там ні было, новая царква стала ўзводзіцца тады ж - у 1863 (ці 64-м) годзе. Трэба адзначыць, што 1863-64 гг. - гэта той час, калі па загаду генерала Мураў'ёва на Беларусі пачалося будаўніцтва новых і рэстаўрацыя старых праваслаўных храмаў. Толькі ў Гродзенскай губерніі на гэтую справу было выдаткавана больш за 178 тысяч рублёў. Знешні выгляд усіх гэтых цэркваў вельмі падобны. Завяршылася ж будаўніцтва сялецкай царквы ў 1870 годзе.
М. Пейган "Гістарычная брама" №2, 1997 г.