Бранск - фота і помнікі

Гісторыя Бранска

Некаторыя гісторыкі прыпісваюць заснаванне Бранска мужу Рагнеды, кіеўскаму князю Ўладзіміру Святаславічу. Летапісныя крыніцы згадваюць аб месце ў 1146 г. Першым самастойным бранскім князем быў Раман Міхайлавіч, які памёр, як сведчаць дакументы, каля 1288 г. У 1310 г. бранцы не вытрымалі нападу татараў, іх князь Святаслаў быў забіты ў баі, і з тых часоў бранскія князі атрымлівалі дазвол на княжанне ад правіцеляў арды.

Апошні князь бранскі і смаленскі Васіль атрымаў ярлык на княжанне ад мангольскіх ханаў у 1356 г., але ў гэтым жа годзе места было далучана вялікім князем літоўскім Альгердам да ВКЛ. Новы князь Дзмітрый Альгердавіч паспяхова абараняў Бранск ад спроб Вялікага княства Маскоўскага падпарадкаваць сабе ўсё Бранскае княства. Паміж іншым, ён жа добра дапамог князю Дзмітрыю маскоўскаму пад час Кулікоўскай бітвы (1380), выступіўшы з уласнай харугвай на яго баку.

Пасля смерці князя Дзмітрыя (1399) горад перайшоў да Вітаўта, некаторы час ім правіў Ягайла, а пасля Свідрыгайла. З другой паловы ХV ст. Масква зноў пачынае інтэнсіўныя спробы захапіць Бранск і амаль пасля паўвекавых вайсковых сутычак гэтая мэта была ажыццёўлена (1503 г.).

З першых дзесяцігоддзяў ХVІІІ ст. места набыло статус павятовага цэнтра Арлоўскай губерні. Паводле друкаваных звестак, насельніцтва ў 1842 г. складае каля 10 000 чалавек, а праз сорак гадоў яно вырастае ўдвая.

Бранск уваходзіў у склад абвешчанай у сакавіку 1918 г. Беларускай Народнай Рэспублікі. У выніку першага падзелу Беларусі, што адбыўся ў 1919 г. (пасля адлучэння Гомеля разам з іншымі паўднёва-ўсходнімі землямі ад Магілеўскай губерні), Бранск увайшоў у якасці павятовага цэнтра ў Гомельскую губерню. Сёння Бранск знаходзіцца ў складзе Расеі.

Крыніца (з змяненн.):
А.Цітоў
Сімвалы незалежнасці // Геральдыка беларускіх местаў
Менск, 1998