> Хатняя > Брэсцкая вобласць > Пінскі раён > горад Пінск
Пінск. Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі

Пінск - фота і помнікі

Першая пісьмовая згадка: 1097

Магчымыя варыянты:
Пінск Пинск Pińsk Pinsk

Каардынаты:
52° 6'42.47"N, 26° 6'18.36"E

Што паглядзець у Пінску

Страчаная спадчына

Гісторыя Пінска

Першы летапісны ўспамін адносіцца да 1097 г., калі Пінск належаў князю Святаполку Кіеўскаму. З 1132 г. уваходзіць у склад Менскага княства. У 1220 г. наваградскі князь Скірмант пад Пінскам разбіў валынскага і тураўскага князя Мсціслава, далучыў Пінск да сваіх валоданняў, але панаваўшага ў горадзе князя Юр'я пакінуў пры ўладзе.

У 1240 г. Пінск спалены ардой, якую ўзначальваў хан Кайдан. У 1246 г. Пінскам валодаюць князі Міхаіл, потым Фёдар і інш.3 XIII ст. пачынае існаваць Пінскае княства. Пад пратэктаратам Вялікага княства Літоўскага яно апынаецца ў 1320 г., калі ў Пінску пачынае кіраваць сын Гедыміна Нарымунт. Ягоны ўнук Доўмант (Юрый) у 1410 г. быў намеснікам пскоўскім. 3 1498 г. па 20-ыя гг. XVI ст. Пінскам валодае князь Фёдар Іванавіч Яраславіч, а з 1523 г.— каралева Бона Сфорца.

У 1566 г. Пінск — павятовы цэнтр Берасцейскага ваяводства. Майдэборскія правы атрымлівае ў 1581 г. Адпаведна з прывілеем, акрамя гербу месту былі нададзены: «чотыры ярмарки... вольныя, то есть: первшій на день Нового лета, другій на день Громниц, третий на день сёмыя суботы, четвертый на день Успения Пречистые, а тыжденный торг на кождый тыждень в понеделок...». У канфірмацыйным прывілеі караля Уладзіслава IV ад 5 сакавіка 1633 г. удакладняецца, што «кожны ярмарак» працягваўся па два тыдні. Кароль даў мяшчанам дазвол на вольнае карыстанне даходамі ад іхніх млыноў на рацэ Струмені, а таксама падкрэсліў, што, «калі які чалавек, засеўшы ў Пінску, даўнасць і аселасць сабе набыў, такога аніводны шляхціч сваім отчызным (прыгонным. — А.Ц.) адшукваць (аб'яўляць. — А. Ц.) і правам (праз судовыя органы. — А. Ц.) турбаваць не мае». Прывілеі месту пацвярджаліся акрамя названага Уладзіслава IV ягоным бацькам Жыгімонтам III Вазай (15 чэрвеня 1589 г. і 2 сакавіка 1623 г.), братам першага — каралём Янам Казімірам (31 снежня 1650 г.) і іншымі.

У першай палове XVII ст. горад налічваў каля 6000 дамоў і 30 000 жыхароў. Пасля неаднаразовых пажараў і разбурэнняў Пінск амаль поўнасцю заняпаў. У 1648 г. Пінск заняты паплечнікам Б. Хмяльніцкага палкоўнікам М.А. Нябабам, якога падтрымала насельніцтва навакольных вёсак і бяднейшыя жыхары горада. Толькі пасля асады і ўпартага штурму войскі Януша Радзівіла ўвайшлі ў Пінск.

У 1654 г. места штурмам узяў маскоўскі ваявода Валконскі. Частка Пінска была разбурана ў 1706 г. па загаду шведскага караля Карла XII. Толькі ў канцы XVIII ст. пачынае адбудоўвацца, у чым немалая ініцыятыва належыць пінскаму падстаросту Бутрымовічу. Пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) — у складзе Расіі.

Пачынаючы з другой паловы XIX ст. Пінск даволі хутка павялічвае колькасць насельніцтва: калі ў 1860 г. лічыцца 8600 жыхароў, то ў 1863 г. каля 13 000, сярод якіх 956 рамеснікаў, а ў 1870 г. больш за 18 000 жыхароў. Да канца XIX ст. насельніцтва Пінска пераўзыходзіць 28 000.

З верасня 1915 па студзень 1919 г. Пінск акупіраваны нямецкімі войскамі, потым тут усталёўваюцца бальшавікі. У сакавіку таго ж года места занята легіянерамі Пілсудскага. Пінск уваходзіў у склад абвешчанай 25 сакавіка 1918 г. Беларускай Народнай Рэспублікі. У ліпені (23) 1919 г. сюды вяртаецца Чырвоная Армія, а з канца верасня 1920 г. улады мяняюцца ізноў. Паводле Рыжскага дагавора, з 1921—1939 гг. знаходзіцца ў складзе Польшчы, павятовы цэнтр Палескага ваяводства. З 1939 г. — у складзе БССР. У снежні 1939 г. — студзені 1940 г. — цэнтр Пінскай вобласці, потым раённы цэнтр Баранавіцкай вобласці. Насельніцтва ў 1939 г. складае каля 36 000 жыхароў. З 1954 г. — раённы цэнтр Брэсцкай вобласці. Сёння Пінск — горад абласнога падпарадкавання, цэнтр раёна.

Паводле:
Анатоль Цітоў
Геральдыка беларускіх местаў
Мінск, Полымя, 1998

Пінск

Пінск  Калегіум езуітаў Калегіум езуітаў

Калегіум езуітаў у Пінску

Пінск Палац Бутрымовічаў Палац Бутрымовічаў

Палац Бутрымовічаў у Пінску

Пінск Касцёл Святога Караля Барамеўша Касцёл Святога Караля Барамеўша

Касцёл Святога Караля Барамеўша ў Пінску

Пінск Царква Святой Барбары Царква Святой Барбары

Брама і царква Святой Барбары ў Пінску

Пінск Кляштар францысканаў Кляштар францысканаў

Кляштар францысканцаў у Пінску

Пінск Краявіды Краявіды

р. Піна

Пінск Могілкі вайсковыя часоў 1-й сусветнай вайны Могілкі вайсковыя часоў 1-й сусветнай вайны

Помнік загінуўшым войнам Германскай і Аўстра-Мадьярскай Імперый пад час Першай Сусветнай вайны 1914-1918 гг. (фота 05.2007)

Пінск Абарончыя ўмацаванні Абарончыя ўмацаванні

ДАК на наберажная, каля кафэ 'Брыганціна', насупраць гасцініцы (02.07.2010)

Пінск

Пінск Касцёл Найсвяцейшай Панны Марыі Касцёл Найсвяцейшай Панны Марыі

Пінск. Былы калегіюм езуітаў. Здымак 1930-х г.

Пінск Сінагога Вялікая Сінагога Вялікая

Вялікая cінагога ў Пінску перад руйнаваннем у 1960-х гг.

Пінск Касцёл Святога Дамініка Касцёл Святога Дамініка

Былы касьцёл на фотаздымку пач. ХХ ст.

Пінск Касцёл Маці Божай Балеснай Касцёл Маці Божай Балеснай

Касьцёл на малюнку М. Казлоўскага

Пінск Капліца Святога Георгія Капліца Святога Георгія

Георгіеўская капліца на вайсковых могілках Першай сусьветнай вайны ў Пінску. Малюнак М. Казлоўскага