Пелішча
Вёска Пелішча - цэнтр Пелішчанскага сельсавета Камянецкага раёна, за 12 км на паўднёвы ўсход ад Камянца. Паводле пісьмовых крыніц вёска вядома з 2-й паловы XVI ст. пад назвай Пелішчава ў складзе Берасцейскага павета Берасцейскага ваяводства ВКЛ, шляхецкая ўласнасць. На пачатку XVIII ст. вёскай валодаў род Матушэвічаў, з 1754 г. - Пшаздзецкія. У сярэдзіне ХІХ ст. вёска ў Жыцінскай воласці Брэсцкага павета Гродзенскай губерні Расійскай імперыі. У 1885 г. у вёсцы 70 двароў, 718 жыхароў, школа, карчма. Паводле перапісу 1897 г. ў складзе Пелішчанскай сельскай грамады, у вёсцы 109 двароў, 851 жыхар, народнае вучылішча, хлебазапасны магазін, карчма; у выселку Пелішча 5 двароў, 24 жыхары, карчма. Побач з вёскай фальварак Пілішча Аляксандры Лышчынскай і маёнтак Жыцін Канстанціна Цялятніцкага.
У колішнім прысядзібным парку ЖыцінФота © http://www.kamenets.by | Дата: 08/09/2009
У 1905 г. ў вёсцы 1085 жыхароў, у народным вучылішчы 93 навучэнцы. У 1921-39 гг. Пелішча (Piliszcze, Peliszcze) спачатку ў Жыцінскай гміне, а з 1928 г. ў Камянец-Літоўскай гміне Брэсцкага павета Палескага ваяводства Польшчы. У 1923 г. ў вёсцы 157 двароў, 786 жыхароў (525 каталікоў, 257 праваслаўных, 4 пратэстанты). З 1927 г. дзейнічаў механічны млын. У 1934 г. пабудаваны мураваны касцёл Сэрца Езуса.
Касцёл Найсвяцейшага Сэрца Езуса ў ПелішчыФота © К. Шастоўскі | Дата: 13/11/2005
Праваслаўныя адносіліся да прыходу Пакроўскай царквы ў Арэпічах. Побач з вёскай маёнтак Жыцін, якім валодаў Станіслаў Гутоўскі. У 1940 г. ў вёсцы 188 двароў, 950 жыхароў. З 12.10.1940 г. вёска - цэнтр сельсавета Камянецкага раёна Брэсцкай вобласці БССР. На франтах загінулі 8 жыхароў вёскі. У 1948 г. ў 7-гадовай школе 176 вучняў. У сакавіку 1949 г. арганізаваны калгас імя Будзённага. У Пелішчы ў 1960 г. - 917, у 2005 г. - 1500 жыхароў. У вёсцы ў брацкай магіле пахаваны 8 танкістаў 19-й механізаванай брыгады 28-й арміі, якія загінулі 21.7.1944 г. ў час прарыву немецкай абароны каля вёскі Пелішча. У памяць танкістаў пастаўлены помнік - танк на пастаменце. У вёсцы захваўся помнік архітэктуры - касцёл Найсвяцейшага Сэрца Езуса (1934 г.). На паўднёва-ўсходняй ускраіне вёскі - фрагменты былога прысядзібнага парку Жыцін.
Літ.:
Гарады і вёскі Беларусі, Энцыклапедыя, Том 4
БРЭСЦКАЯ ВОБЛАСЦЬ, кніга ІI
Мінск, «БЕЛАРУСКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ», 2007
Каментарыі
Zdjęcie kościoła nocą w Peliszczach zrobiłem 22 listopada 2014r. Pięknie jest podświetlony....
Witam serdecznie pozdrawiam Panią Anne ktora wypowiedziala sie powyzej, mieszkałyśmy nei daleko siebie, nawet pamiętam wasz ślub o ile się nie myle z Bronisławem. Także prosiłabym o kontakt z kimkolwiek z Peliszcz. Może ktos posiada aktualne zdjecia miło mi bedzie po tylu latach powspominać:) ...
Pozdrawiam bardzo serdecznie moich znajomych z Peliszcz. Urodziłam się w Peliszczach w dniu 30.05.1924 r. a w dniu 20.02.1944 r. ślubowałam w tym kościółku. Bardzo chchiałabym skontaktować się z księdzem z tamtejszej parafii. Dokładnie mam peośbę czy przetrwały jakieś księgi z tamtego czasu, ponieważ potrze...