Трабы

Гісторыя Трабаў

Былое мястэчка Трабы - сёння вёска, цэнтр сельсавета ў Іўеўскім раёне, на р. Клява, на аўтадарозе Юрацішкі-Ашмяны. За 34 км на ПдУ ад Іўя. 842 жыхара, 348 двароў (2000 г.).
З 1490 г. належала Гаштольдам, з 1543 г. - Радзівілам, з 1569 г. - вялікім князям літоўскім, з 1766 г. - Зянковічам. Да 1795 г. цэнтр гміны ў Валожынскім павеце Наваградскага ваяводства. Пасля падзелу Рэчы Паспалітай (1795 г.) у Расейскай імперыі, мястэчка ў Ашмянскім павеце Віленскай губерні. У 1-й палове 19 ст. у Трабах працавала суконная мануфактура (у 1813 г. - 156 рабочых) і металаапрацоўчая майстэрня (1828 г. - 5 рабочых). У 1866 г. цэнтр воласці, 499 жыхара, 78 двароў, народнае вучылішча, хедэры (габрэйскія пачатковыя рэлігійныя школкі). У канцы 19 ст. царква, касцёл, 12 крам, вадзяны млын, 4 кірмашы на год, штотыднёвы базар. У 1905 г. - 1080 жыхароў. З сакавіка 1918 г. ў складзе абвешчанай БНР. У 1920-22 гг. у Сярэдняй Літве, 1922-39 гг. - у складзе Польшчы, у Валожынскім павеце Навагрудскага ваяводства. У 1923 г. - 981 жыхар, 176 двароў. З верасня 1939 г. ў БССР, з 12.10.1940 г. цэнтр сельсавета Юрацішкаўскага раёна. У 2-ю сусветную вайну загублена 75 жыхароў. З 20.01.1960 г. у Іўеўскім раёне.

У Трабах працуюць сярэдняя школа, дашкольная ўстанова, бібліятэка, бальніца, аддзяленне сувязі, дом культуры. Зберагліся помнікі архітэктуры: Петрапаўлаўская царква (1784 г.), касцёл Раства Найсв. Марыі Панны (1900-05 гг.).

Крыніца:
Яззп Бунто
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.3.
Мінск, "Беларуская Энцыклапедыя", 1996