Выбраныя здымкі
Капліца-пахавальня Святаполк-Мірскіх у Міры Фота © Кузіч Мікола | Дата: 26.09.2010
Капліца-пахавальня Святаполк-Мірскіх у Міры Фота © К. Шастоўскі | Дата: 05/2002
Картуш з гербам Святаполк-Мірскіх, які яшчэ да сярэдзіны 1990-х упрыгожваў паўднёвы фасад капліцы Фота © К. Шастоўскі | Дата: 05/2002
Капліца пабудавана ў 1904 г. з цэглы паводле праекта пецярбургскага архітэктара Р. Марфельда як фамільны храм-пахавальня апошніх ўладальнікаў Міру Святаполк-Мірскіх.
Святаполк-Мірскія, шляхецкі род герба «Бялыня» змененая ў ВКЛ, княжацкі род у Расейскай імперыі. Вядомы з 16 ст., калі займалі розныя пасады ў Браслаўскім павеце. У 18 ст. ўзнікла легенда, што род паходзіць ад Святаполка, сына вялікага кіеўскага князя Уладзіміра (адсюль першая частка прозвішча). Лічылі сябе аднаго паходжання з князямі Святаполк-Чацвярцінскімі і старажытнымі ўладальнікамі Міра. Княжацкі тытул зацверджаны Сенатам Польскага каралеўства ў 1821 за Тамашам Тэафілам Янам Мірскім і яго нашчадкамі, у Расейскай імперыі — імператарам у 1861.
У 1891 г. сын Т.Т.Я. Мірскага Мікалай Іванавіч (з 1881 г. наказны гетман Войска Данскога) набыў Мірскі замак з навакольнымі маёнткамі, дзе збіраўся ўладкаваць радавое гняздо. Пабудаваў у Міры вінакурны завод, палац, заклаў парк. Сын Мікалая Іванавіча Міхаіл (камергер, стацкі саветнік, расейскі павераны ў справах у Сафіі) у 1922 г. пачаў рэстаўрацыйныя работы ў Мірскім замку, якія працягваіся да яго смерці ў 1938 г. (сканаў у Варшаве). Правы на ўладанне замка і маёнтка атрымаў пляменнік з Бесарабіі Аляксандр. Аднак панаваць новым гаспадарам давялося нядоўга - у верасні 1939 г. яны былі дэпартаваны савецкімі ўладамі ў Сібір.
Каліца-пахавальня - помнік архітэктуры неарускага стылю. Дынамічна-асіметрычную прасторавую кампазіцыю будынка складаюць прытвор, прамавугольная ў плане зала, 5-гранная апсіда, высокая 4-гранная званіца з купальным пакрыццём, змешчаная з восі фасада ў яго ўсходні куток. Прытвор вырашаны глыбокім рызалітам з 3-вугольным франтонам; уваход аформлены магугным прыземістым арачным перспектыўным парталам, фланкіраваным контрфорсамі. Над прытворам размешчана маляўнічае мазаічнае пано з выявай Спаса (залаты фон, сіні хітон, вохрысты лік). Франтальная грань званіцы была дэкаравана цынкавым чаканым картушам з гербам князёў Святаполк-Мірскіх. Зараз картуш захоўваецца ў Нацыянальным музеі гісторыі і культуры Беларусі.
Бакавыя фасады і апсіда расчлянёны высокімі і вузкімі арачнымі аконнымі праёмамі. Насычанае каларыстычнае вырашэнне заснавана на спалучэнні чырвонай высакаякаснай цаглянай муроўкі з ружовай бутавай муроўкай высокага цокаля і светлымі атынкаванымі элементамі архітэктурнага дэкору: карнізы, фрыз ізумруднага руста, панэлі, калонкі, цягі, ліштвы. Каляровае вырашэнне храма (чырвоная цэгла, бутавы камень, бетон, маляўнічае мазаічнае пано) гармануе са старажытным замкам, паркавым асяроддзем.
Зала перакрыта крыжовым скляпеннем з фрэскавай арнаментальнай размалёўкай. Ацяпляецца кафлянымі печамі. У бакавой грані званіцы ўваход у сутарэнні, перакрытыя крыжовым скляпеннем і звязаныя з залай і званіцай унутранымі вітымі сходамі. У скрыпце пахаванне: "Княжна Сопичка Святаполк Мирская. 1913 год.".Капліца занядбана.
Святаполк-Мірскія, шляхецкі род герба «Бялыня» змененая ў ВКЛ, княжацкі род у Расейскай імперыі. Вядомы з 16 ст., калі займалі розныя пасады ў Браслаўскім павеце. У 18 ст. ўзнікла легенда, што род паходзіць ад Святаполка, сына вялікага кіеўскага князя Уладзіміра (адсюль першая частка прозвішча). Лічылі сябе аднаго паходжання з князямі Святаполк-Чацвярцінскімі і старажытнымі ўладальнікамі Міра. Княжацкі тытул зацверджаны Сенатам Польскага каралеўства ў 1821 за Тамашам Тэафілам Янам Мірскім і яго нашчадкамі, у Расейскай імперыі — імператарам у 1861.
У 1891 г. сын Т.Т.Я. Мірскага Мікалай Іванавіч (з 1881 г. наказны гетман Войска Данскога) набыў Мірскі замак з навакольнымі маёнткамі, дзе збіраўся ўладкаваць радавое гняздо. Пабудаваў у Міры вінакурны завод, палац, заклаў парк. Сын Мікалая Іванавіча Міхаіл (камергер, стацкі саветнік, расейскі павераны ў справах у Сафіі) у 1922 г. пачаў рэстаўрацыйныя работы ў Мірскім замку, якія працягваіся да яго смерці ў 1938 г. (сканаў у Варшаве). Правы на ўладанне замка і маёнтка атрымаў пляменнік з Бесарабіі Аляксандр. Аднак панаваць новым гаспадарам давялося нядоўга - у верасні 1939 г. яны былі дэпартаваны савецкімі ўладамі ў Сібір.
Каліца-пахавальня - помнік архітэктуры неарускага стылю. Дынамічна-асіметрычную прасторавую кампазіцыю будынка складаюць прытвор, прамавугольная ў плане зала, 5-гранная апсіда, высокая 4-гранная званіца з купальным пакрыццём, змешчаная з восі фасада ў яго ўсходні куток. Прытвор вырашаны глыбокім рызалітам з 3-вугольным франтонам; уваход аформлены магугным прыземістым арачным перспектыўным парталам, фланкіраваным контрфорсамі. Над прытворам размешчана маляўнічае мазаічнае пано з выявай Спаса (залаты фон, сіні хітон, вохрысты лік). Франтальная грань званіцы была дэкаравана цынкавым чаканым картушам з гербам князёў Святаполк-Мірскіх. Зараз картуш захоўваецца ў Нацыянальным музеі гісторыі і культуры Беларусі.
Бакавыя фасады і апсіда расчлянёны высокімі і вузкімі арачнымі аконнымі праёмамі. Насычанае каларыстычнае вырашэнне заснавана на спалучэнні чырвонай высакаякаснай цаглянай муроўкі з ружовай бутавай муроўкай высокага цокаля і светлымі атынкаванымі элементамі архітэктурнага дэкору: карнізы, фрыз ізумруднага руста, панэлі, калонкі, цягі, ліштвы. Каляровае вырашэнне храма (чырвоная цэгла, бутавы камень, бетон, маляўнічае мазаічнае пано) гармануе са старажытным замкам, паркавым асяроддзем.
Зала перакрыта крыжовым скляпеннем з фрэскавай арнаментальнай размалёўкай. Ацяпляецца кафлянымі печамі. У бакавой грані званіцы ўваход у сутарэнні, перакрытыя крыжовым скляпеннем і звязаныя з залай і званіцай унутранымі вітымі сходамі. У скрыпце пахаванне: "Княжна Сопичка Святаполк Мирская. 1913 год.".Капліца занядбана.
Літ.:
А.М. Кулагін
Праваслаўныя храмы на Беларусі
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2001
Валерый Пазднякоў
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.5.
Мінск, "Беларуская Энцыклапедыя", 1999