Выбраныя здымкі
Фота © Галина Рачко | Дата: 01.09.2018
Выгляд з боку апсіды Фота © Глобус Беларуси (http://globus.tut.by) | Дата: 01.09.2018
Інтэр\'ер, фрагмент Фота © Глобус Беларуси (http://globus.tut.by) | Дата: 01.09.2018
Першы храм у Солах заснаваны да 1598 г. па фундацыі Х(?).Радзівіл - жонкі віленскага ваяводы. У 1620 г. полацкі ваявода Ян Кішка з жонкай Крысцінай з Друцкіх-Сакалінскіх і ў 1624 г. кушлянскі шляхціч Самуэль Адамавіч Дзядовіч павялічылі фундуш. Касцёл знішчаны ў 1656 г. падчас вайны з Маскоўшчынай. Быў адбудаваны, але ў 1812 г. спалены. У 1849 г. збудаваны новы храм, асвячоны ў 1853 г. біскупам Вацлавам Жылінскім. У пачатку 20 ст. быў пабудаваны драўляны храм.
Новы касцёл пабудаваны ў 1926—34 гг. з цэглы паводле праекта архітэктара А. Дубановіча на сродкі парафіян (540 тыс. злотых). Неабходнасць у новым храме абумоўлівалася сціпласцю і стылявой невыразнасцю папярэдняга драўлянага касцёла пачатку 20 ст. Будаўніцтва вялося пад кіраўніцтвам Баніфацыя Трахневіча.
У архітэктуры касцёла дойлід адхіляе патрабаванне абавязковай франтальнай сіметрыі, бо ўпэўнены, што толькі пры існаванні творчай свабоды магчыма дасягнуць жывога кампазіцыйнага руху архітэктурных мас. Відавочна прыхільнасць да аб'ёмна-прасторавай пластычнасці. Кампазіцыя і архітэктура будынка разлічана на ўспрыманне ў прасторы — да гэтага заклікае яго дынамічная асіметрычнасць. Асновай кампазіцыі з'яўляецца высокі карабель нефа, накрыты двухсхільным дахам з вальмай над алтарнай часткай і гранёнай сігнатуркай па цэнтры. Да нефа далучаны крылы трансепта і паўкруглая апсіда з канічным пакрыццём. Невысокія прыбудовы сакрыстый завершаны крывалінейнымі парапетамі. Своеасаблівасць збудаванню надаюць бакавыя галерэі-аркады (рэнесансная рэмінісцэнцыя) і паўкруглы ў плане ўваходны экзанартэкс (прытвор). Вертыкальная дамінанта будынка — бакавая двух'ярусная вежа-званіца з двайным фігурным барочным купалам, увянчаным шпілем і крыжам. Фасады завершаны фігурнымі шчытамі з барочнымі валютамі, члянёны выкладзенымі з вапняковых блокаў контрфорсамі (рудыменты готыкі). Пластычнае багацце ўзрастае, актывізуецца, супрацьпастаўляецца вертыкальным і гарызантальным рухам архітэктурных мас. Дынамічнае зрушэнне з планіровачнай восі званіцы, павышаная пластычная экспрэсія, актывізацыя сілуэта, унутраная напружанасць кампазіцыі і ўзаемаперарастанне мас выклікае адчуванне арганічнага росту барочнага цела. Надзелены гіпертрафіраванай пластычнасцю і маляўнічасцю храм па свайму характару набліжаецца да своеасаблівай архітэктурнай скульптуры. У кампазіцыі інтэр'ера пануе падкупальная прастора сяродкрыжжа, у якое раскрываюцца перакрытыя цыліндрычным скляпеннем неф з вузейшай апсідай і папярочныя крылы шырокага трансепта. Мастацка-дэкаратыўнае аздабленне інтэр'ера ўзбагачае фрэскавая размалёўка.
Новы касцёл пабудаваны ў 1926—34 гг. з цэглы паводле праекта архітэктара А. Дубановіча на сродкі парафіян (540 тыс. злотых). Неабходнасць у новым храме абумоўлівалася сціпласцю і стылявой невыразнасцю папярэдняга драўлянага касцёла пачатку 20 ст. Будаўніцтва вялося пад кіраўніцтвам Баніфацыя Трахневіча.
У архітэктуры касцёла дойлід адхіляе патрабаванне абавязковай франтальнай сіметрыі, бо ўпэўнены, што толькі пры існаванні творчай свабоды магчыма дасягнуць жывога кампазіцыйнага руху архітэктурных мас. Відавочна прыхільнасць да аб'ёмна-прасторавай пластычнасці. Кампазіцыя і архітэктура будынка разлічана на ўспрыманне ў прасторы — да гэтага заклікае яго дынамічная асіметрычнасць. Асновай кампазіцыі з'яўляецца высокі карабель нефа, накрыты двухсхільным дахам з вальмай над алтарнай часткай і гранёнай сігнатуркай па цэнтры. Да нефа далучаны крылы трансепта і паўкруглая апсіда з канічным пакрыццём. Невысокія прыбудовы сакрыстый завершаны крывалінейнымі парапетамі. Своеасаблівасць збудаванню надаюць бакавыя галерэі-аркады (рэнесансная рэмінісцэнцыя) і паўкруглы ў плане ўваходны экзанартэкс (прытвор). Вертыкальная дамінанта будынка — бакавая двух'ярусная вежа-званіца з двайным фігурным барочным купалам, увянчаным шпілем і крыжам. Фасады завершаны фігурнымі шчытамі з барочнымі валютамі, члянёны выкладзенымі з вапняковых блокаў контрфорсамі (рудыменты готыкі). Пластычнае багацце ўзрастае, актывізуецца, супрацьпастаўляецца вертыкальным і гарызантальным рухам архітэктурных мас. Дынамічнае зрушэнне з планіровачнай восі званіцы, павышаная пластычная экспрэсія, актывізацыя сілуэта, унутраная напружанасць кампазіцыі і ўзаемаперарастанне мас выклікае адчуванне арганічнага росту барочнага цела. Надзелены гіпертрафіраванай пластычнасцю і маляўнічасцю храм па свайму характару набліжаецца да своеасаблівай архітэктурнай скульптуры. У кампазіцыі інтэр'ера пануе падкупальная прастора сяродкрыжжа, у якое раскрываюцца перакрытыя цыліндрычным скляпеннем неф з вузейшай апсідай і папярочныя крылы шырокага трансепта. Мастацка-дэкаратыўнае аздабленне інтэр'ера ўзбагачае фрэскавая размалёўка.
Крыніца:
А.М. Кулагін
Эклектыка
Мінск, Ураджай, 2000