Касцёл Святой Тэрэзы і кляштар піяраў | Шчучын

Больш фотаздымкаў (24) >>

Касцёл пабудаваны ў 1826—29 гг. з цэглы па фундацыі князя Ксаверыя Друцкага-Любецкага пры кляштары піяраў, калегія якіх тут існавала з 1718 г. да 1832 г. У 1927 піяры аднавілі сваю дзейнасць (працягвалася да 2-й сусветнай вайны). У 1887 г. і 1892 г. будынак касцёла рамантаваўся. У 1962 г. касцёл закрыты. Пасля рэстаўрацыі 1987—89 гг. перададзены вернікам.

У 1718 у Шчучын піяраў запрасіў гаспадар мястэчка Ю. Глябецкі, які перадаў ім мясцовы парафіяльны касцёл і ахвяраваў 23 735 злотых. Пасля маёнтак перайшоў да яго дачкі Тэрэзы, якая пацвердзіла фундацыю бацькі, тое ж зрабіў у 1726 і сойм. Калегіум пры кляштары св. Георгія заснаваны ў 1718 (пры ім пэўны час дзейнічала семінарыя для ордэнскай моладзі, дзе выкладаліся нават усходнія мовы, дзейнічала аптэка). Існаваў на прыватныя ахвяраванні, падпарадкоўваўся Літоўскай навучальнай акрузе. Меў 3 класы і 5 выкладчыкаў. У 1783 Адукацыйная камісія рэарганізавала калегіум у падакруговае вучылішча (у 1785 у ім было 119, у 1789 — 69 вучняў; у 1803 было 5 класаў і 7 выкладчыкаў). У 1804 з Гродзенскай дамініканскай школы сюды пераведзены фундуш у 40 тыс. злотых гродзенскага старосты А. Храптовіча для ўтрымання 10 юнакоў са збяднелай шляхты, а калегіум пераўтвораны ў 6-класнае павятовае вучылішча з гімназічным курсам навучання (выпускнікі мелі права паступаць ва ўніверсітэты). У 1817 было 7 выкладчыкаў і 201 вучань, у 1822 — 152 вучні, у 1823 — 73 вучні. 19.2.1823 тут утворана нелегальнае вучнёўскае таварыства (філіял віленскіх філаматаў), якое было раскрыта паліцыяй. У 1825 піярскі калегіум ператвораны ў звычайнае 4-класнае павятовае вучылішча. У 1832 ён скасаваны. У ім выкладаў прыродазнавец С. Юндзіл, вучыліся філосаф К. Нарбут, гісторык-археограф М. Догаль, геолаг І. Дамейка, паэт Ю. Корсак і інш.

Касцёл - помнік архітэктуры класіцызму. Мае выцягнутую па падоўжнай восі крыжова-купальную аб'ёмна-прасторавую кампазіцыю. Дамінуе ў ёй высокі купал на васьмерыковым барабане над сяродкрыжжам. У дэкоры фасадаў выкарыстаны дарычны ордэр. Галоўны фасад вырашаны 4-калонным дарычным порцікам. Вось яго сіметрыі падкрэслена ўваходным праёмам з сандрыкам, акном у фігурнай ліштве і круглым праёмам на франтоне. Бакавыя фасады члянёны высокімі паўцыркульнымі аконнымі праёмамі і аформлены рустам.

Інтэр'ер 2-светлавы. Алтары ўстаноўлены ва ўсходняй частцы асноўнага аб'ёму. Бабінец з тамбурам і хоры над імі аддзелены ад асноўнага памяшкання 2 калонамі. Сцены ў інтэр'еры расчлянёны паўкалонамі і аздоблены па ўсім перыметры шырокім карнізам. У алтары драўляная скульптура Маці Божай Фацімскай.

Крыніца:
А.М. Кулагін
Каталіцкія храмы на Беларусі
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2000
Андрэй Самусік
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.6.
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2003