Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі | Жалудок

Больш фотаздымкаў (32) >>

Пабудаваны паўночнай ускраіне мястэчка ў 1854 г. з бутавага каменю і цэглы паводле праекта архітэктара К. Падчашынскага — вучонага і тэарэтыка позняга класіцызму. Побач з касцёлам — 2-ярусная 4-гранная бутавая званіца.

Першы касцёл тут быў закладзены ў 1490 г. вялікім князем Вялікага княства Літоўскага Казімірам IV. На ўскрайку мястэчка (Фарны канец) быў драўляны кармеліцкі кляштар, фундаваны ў 1686 г. Казімірам Францкевічам і прыстасаваны (пасля скасавання ў 1832) у 1839 г. пад лазарэт эстляндскага егерскага палка.

Помнік архітэктуры позняга класіцызму. Прамавугольны ў плане аб'ём з паўкруглай апсідай, сакрысціямі і крыламі трансепта па баках. Накрыты 2-схільным дахам з 3-вугольным франтонам на галоўным фасадзе, вуглы якога ўвенчваюць скульптуры-пінаклі з Хрыстом. 3 франтонам галоўнага фасада рытмічна спалучаецца франтон масіўнага 4-калоннага дарычнага порціка, якім аформлены партал увахода, і бакавыя арачныя нішы-экседры са скульптурамі евангелістаў. Тымпаны абодвух франтонаў запаўняюць гарэльефныя кампазіцыі. Сцены апяразвае масіўны антаблемент, расчлянёны шырокімі пілястрамі з перакінутымі паміж імі аркамі над арачнымі аконнымі праёмамі ў прафіляваных ліштвах — пабеленыя і атынкаваныя, яны кантрастна вылучаюцца на паліхромнай бутавай муроўцы. Да пачатку 20 ст. над галоўным фасадам узвышалася 8-гранная шатровая званіца і такая ж па форме сігнатурка над алтарнай часткай.

Пад алтаром крыпта з пахаваннямі, сярод іх пахаванне падскарбія надворнага А. Тызенгаўза — уладальніка Жалудка. На бакавых сценах прэсбітэрыя 2 белыя мармуровыя мемарыяльныя дошкі з барэльефнымі выявамі графіні Г. Тызенгаўз (1822—91) і графа С. Урускага, маршалка шляхты Варшаўскай губерні (1817—90).

Крыніца:
А.М. Кулагін
Каталіцкія храмы на Беларусі
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2000