Касцёл Божага Цела | Крошын

Больш фотаздымкаў (21) >>

Касцёл у Крошыне

Касцёл пабудаваны ў 1920-я гг. з цэглы ў маёнтку Святаполкаў-Завадзкіх Крошын на месцы драўлянага касцёла 1818 г. Прамавугольны плане будынак пад двухсхільным дахам пераходзіць у больш нізкую трохгранную апсіду. Па цэнтры даху чатырохгранная сігнатурка са шпілем. Галоўны плоскасны фасад мае двух'ярусную кампазіцыю, узбуйненыя элементы дэкору — вуглавыя пінаклі, магутныя лапаткі, прамавугольныя нішы, міжпавярховую цягу, простага профілю карніз. Уваход вырашаны вялізнай аркай-лоджыяй. Другі ярус фасада — атыкавая сценка з двухгранным завяршэннем і вуглавымі пінаклямі. У цэнтры шчыпца — рэльефна выкананы лацінскі крыж. Бакавыя фасады рытмічна члянёны прамавугольнымі вокнамі. На алтарнай сцяне знаходзіцца вялікі абраз Хрыста. У інтэр'еры 3-гранная апсіда аддзелена ад скляпеністага нефа арачным прасветам і асветлена паўкруглай люкарнай. Зала храма перакрыта цыліндрычным скляпеннем, пад якім падвешана жырандоля (чыгун, ліставая бронза, ручная коўка) работы Паўлюка Багрыма. Люстра зроблена ў выглядзе абруча, падвешанага на 3 металічных жгутах з каронападобным завяршэннем у месцы іх злучэння. Ажурны арнаментальны малюнак коўкі надае люстры лёгкасць і дэкаратыўную насычанасць. У арабескавую арнаментыку абруча ўведзены матыў крыжоў, якія чаргуюцца з чашачкамі падсвечнікаў. На жгутах і цэнтральнай падвесцы — стылізаваныя выявы лунаючых жаўрукоў.

У савецкі час у храме быў размешчаны музей беларускага паэта Паўлюка Багрыма, які нарадзіўся ў 1813 г. у Крошыне і пахаваны на могілках, што за касцёлам. За распаўсюджванне антыпрыгонніцкіх вершаў і ўдзел у сялянскім бунце ў 1828 годзе 15-гадовы Паўлюк быў аддадзены ў рэкруты, вершы паэта былі знішчаны. Поўныя дваццаць пяць год адмучыўся ён у казармах. Вярнуўшыся на вёску, працаваў у Крошыне кавалём. Меў залатыя рукі. Захаваўся толькі адзін верш Багрыма "Зайграй, зайграй, хлопча малы...". Памёр у 1891 годзе.

Крыніца:
А.М. Кулагін
Каталіцкія храмы на Беларусі
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2000

Паўлюк Багрым
Зайграй, зайграй, хлопча малы...

Зайграй, зайграй, хлопча малы,
І ў скрыпачку, і ў цымбалы,
А я зайграю ў дуду,
Бо ў Крошыне жыць не буду.
Бо ў Крошыне пан сярдзіты,
Бацька кіямі забіты,
Маці тужыць, сястра плача:
«Дзе ж ты пойдзеш, небарача?..»
Дзе ж я пайду? Мілы Божа!
Пайду ў сьвет, у бездарожжа,
У ваўкалака абярнуся,
З шчасьцем на вас азірнуся.
Будзь здарова, маці міла!
Каб мяне ты не радзіла,
Каб мяне ты не карміла,
Шчасьліўшая ты бы была!
Каб я каршуном радзіўся,
Я бы без паноў абыўся:
У паншчыну б не пагналі,
У рэкруты б не забралі
І ў маскалі не аддалі.
Мне пастушком век ня быці,
А ў маскалях трудна жыці,
А я і расьці баюся,
Дзе ж я, бедны, абярнуся?
Ой, кажане, кажане!
Чаму ж ня сеў ты на мяне?
Каб я большы не падрос
Ды ад бацькавых калёс.