Выбраныя здымкі
Фота © Віктар Валынец | Дата: 14.04.12
Фота © Андрэй Сакольчык | Дата: 2014.09.28
Агульны выгляд. 08.2008 Фота © radziwill.by | Дата: 2014.09.28
Гісторыя храма ў в. Сёмкаў Гарадок даволі заблытаная і чакае свайго даследвання. Розныя крыніцы падаюць часам процілеглыя дадзеныя, некаторыя з якіх часам выглядаюць неверагоднымі. Адна з іх распавядае, што па сведчанню мясцовага насельніцтва і святара П. Вайтовіча, каля храма знаходзіўся камень у выглядзе крыжа, на якім была надпіс, абвяшчаўшая, што ў лета 6479 (999 г. ад Р.Х.) княгіна Полацкая Рагнеда наказала пабудаваць гэты храм у гонар яўлення ей на гэтым святым месцы Прасв. Багародзіцы Дзевы Марыі.
Праваслаўная царква Раства Прасв. Багагодзіцы ў Гарадку Саламярэцкім (Сёмкаў Гарадок) упершыню упамінаецца ў гістарычных крыніцах з 1541 г. На працягу ўсяго часу уладання Гарадка князямі Саламярэцкімі гэты храм заставаўся аплотам праваслаўя (як вядома, князі Саламярэцкія выступалі актыўнымі праціўнікамі Берасцейскай вуніі). У 1589 г. Гарадок наведаў Свяцейшы Патрыярх Канстанцінопальскі Ерамея. У 1619 г. у царкве адбылася сустрэча архіепіскапа полацкага Мялеція Сматрыцкага з Свяцейшым патрыярхам Ерусалімскім Феафанам. У розны час Гарадок наведвалі Свяцейшы патрыярх Анціахійскі Макарый, які падараваў храму абраз і Свяцейшы патрыярх Канстанцінопальскі Афанасій. Некаторы час храм знаходзілася ў падпарадкоўванні Уніяцкай царквы.
Парафіяльны касцёл Раства Дзевы Марыі і св. Станіслава змураваны пасля 1791 г. па фундацыі ўладальніка маёнтка Адама Хмары. У 1866 г. храм перададзены пад праваслаўную царкву Раства Прасьв. Багародзіцы. Служба вялася да 1959 г. Пазней амаль зруйнаваны, а сёння намаганнямі Беларускае Праваслаўнае Царквы знаходзіцца ў стане рэканструкцыі.
Касцёл мае выразныя рысы барочнага класіцызму. Аднанефавае прамавугольнае ў плане збудаванне, узведзенае напрыканцы XVIII ст., набыло ўжо нехарактэрныя для беларускага барока прысадзістыя прапорцыі, першапачаткова было накрыта двухсхільным дахам, па вышыні амаль роўным нефу, з магутнымі франтонамі на абодвух тарцах. Ніжнюю частку галоўнага фасада па вертыкалі дзялілі шырокія руставаныя лапаткі, якія працягваліся вышэй на фігурным барочным франтоне і завяршаліся драўлянымі вазамі-пінаклямі. Цэнтральную частку фасада вылучаў накладны класіцыстычны трохвугольны франтон, над якім у цэнтры тымпана асноўнага франтона знаходзілася гарэльефная кампазіцыя «Усебачнае вока». Архітэктурнае вырашэнне святыні ў цэлым вызначаецца важкасцю і сухаватым рацыяналізмам.
Унутры ў межах строга прамавугольнага перыметра вылучаны тры асноўныя часткі храма: нартэкс, кафалікон і алтар. 3 усходняга боку кафалікон скруглены мураванай перагародкай, па-за якой утвораны прамавугольная ў плане алтарная прастора і сіметрычныя няроўнабаковыя сакрыстыі. У бакавых падугах мураванай перагародкі зроблены нішы-табернакулы. Усё гэта надавала інтэр'еру познебарочную пластыку.
Праваслаўная царква Раства Прасв. Багагодзіцы ў Гарадку Саламярэцкім (Сёмкаў Гарадок) упершыню упамінаецца ў гістарычных крыніцах з 1541 г. На працягу ўсяго часу уладання Гарадка князямі Саламярэцкімі гэты храм заставаўся аплотам праваслаўя (як вядома, князі Саламярэцкія выступалі актыўнымі праціўнікамі Берасцейскай вуніі). У 1589 г. Гарадок наведаў Свяцейшы Патрыярх Канстанцінопальскі Ерамея. У 1619 г. у царкве адбылася сустрэча архіепіскапа полацкага Мялеція Сматрыцкага з Свяцейшым патрыярхам Ерусалімскім Феафанам. У розны час Гарадок наведвалі Свяцейшы патрыярх Анціахійскі Макарый, які падараваў храму абраз і Свяцейшы патрыярх Канстанцінопальскі Афанасій. Некаторы час храм знаходзілася ў падпарадкоўванні Уніяцкай царквы.
Парафіяльны касцёл Раства Дзевы Марыі і св. Станіслава змураваны пасля 1791 г. па фундацыі ўладальніка маёнтка Адама Хмары. У 1866 г. храм перададзены пад праваслаўную царкву Раства Прасьв. Багародзіцы. Служба вялася да 1959 г. Пазней амаль зруйнаваны, а сёння намаганнямі Беларускае Праваслаўнае Царквы знаходзіцца ў стане рэканструкцыі.
Касцёл мае выразныя рысы барочнага класіцызму. Аднанефавае прамавугольнае ў плане збудаванне, узведзенае напрыканцы XVIII ст., набыло ўжо нехарактэрныя для беларускага барока прысадзістыя прапорцыі, першапачаткова было накрыта двухсхільным дахам, па вышыні амаль роўным нефу, з магутнымі франтонамі на абодвух тарцах. Ніжнюю частку галоўнага фасада па вертыкалі дзялілі шырокія руставаныя лапаткі, якія працягваліся вышэй на фігурным барочным франтоне і завяршаліся драўлянымі вазамі-пінаклямі. Цэнтральную частку фасада вылучаў накладны класіцыстычны трохвугольны франтон, над якім у цэнтры тымпана асноўнага франтона знаходзілася гарэльефная кампазіцыя «Усебачнае вока». Архітэктурнае вырашэнне святыні ў цэлым вызначаецца важкасцю і сухаватым рацыяналізмам.
Унутры ў межах строга прамавугольнага перыметра вылучаны тры асноўныя часткі храма: нартэкс, кафалікон і алтар. 3 усходняга боку кафалікон скруглены мураванай перагародкай, па-за якой утвораны прамавугольная ў плане алтарная прастора і сіметрычныя няроўнабаковыя сакрыстыі. У бакавых падугах мураванай перагародкі зроблены нішы-табернакулы. Усё гэта надавала інтэр'еру познебарочную пластыку.
Крыніцы:
Айцец Леанід Акаловіч
Т.В. Габрусь
Мураваныя харалы
Мінск, "Ураджай", 2001