Zamek Nowy | Grodno

Więcej zdjęć (38) >>

Nowy Zamek (Pałac Królewski)

Rokokowy, zbudowany w latach 1734-51 przez króla Augusta III według projektu architektów K.F. Poepellmana, J. Ch. Jaucha i J. F. Knoebla na miejscu dawnego Niskiego Zamku. Przebudowany w 1789 roku według projektu architekta Giuseppe de Sacco. W XIX wieku przebudowany i zamieniony na koszary. Znacznie zniszczony w 1944 roku. W 1952 roku został gruntownie przebudowany na siedzibę komitetu obwodowego partii komunistycznej. W 1993 roku w budynku umieszczono część magazynów muzealnych ze Starego Zamku.

Po zniszczeniu Starego Zamku w czasie wojny północnej, Nowy Zamek był miejscem odbywania sejmów. Na jego dziedzińcu znajdował się wzniesiony w 1726 roku niezrachowany specjalny budynek mieszczący salę sejmową. Tutaj, podczas ostatniego sejmu Rzeczypospolitej, w 1793 roku podpisano traktat rozbiorowy z Rosją i z Prusami. Również na Nowym Zamku w 1795 roku podpisał abdykację ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski, który jeszcze przez półtora roku mieszkał w jego komnatach.

W obecnym kształcie dawny zamek jest budowlą dwukondygnacyjną na planie podkowy. W centrum korpusu głównego, od strony zewnętrznej występuje półkolisty ryzalit, nad którym znajduje się kolisty taras oraz okrągła wieżyczka-belweder z wysoką iglicą. Elewacje budowli zdobią pilastry i szeroki gzyms. W pierwotnym stanie zachowała się brama wjazdowa z XVIII wieku, flankowana filarami z rzeźbami sfinksów. We wrześniu 1994 roku, w 200 rocznicę insurekcji kościuszkowskiej, na zamku uroczyście odsłonięto tablicę ku czci Tadeusza Kościuszki i uczestników powstania.

Grzegorz Rąkowski
Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Burchard Edition, 1997
(A.O.)