Czarnawczyce - zabytki | zdjęcia

Czarnawczyce

Dawne miasteczko Czarnawczyce, teraz wieś, znajduje się w 18 km na północ od Brześcia, na trasie Brześć-Kamieniec. Według źródeł pisanych znane z XV wieku jak wieś w powiecie brzeskim województwa trockiego, z 1520 - województwa podlaskiego, z 1566 -województwa brzeskiego. W 1477 pan Niemiro Wołczkiewicz sprzedał Czarnawczyce Iwaszku Iliniczu. Na początku XVI wieku Jerzy Ilinicz zebral blisko Brześcia duże posiadłości, z centrum w Czarnawczycach. Jerzy umierał w stanie bezżennym i bezpotomnym, a swój majątek zapisał w 1566 roku adoptowanemu przez siebie Mikołajowi Krzysztofowi Radziwiłłowi "Sierotce". Czarnawczyce stałi się rezydencją Radziwiłłów. W miasteczku w 1585/95 przez Mikołaja Radziwiłła "Sierotce" powstał kościół Świętej Trójcy, unikalny zabytek architektury z elementami architektury gotyckiej i renesansowej.

Kościół Św. Trójcy w CzarnawczycachFoto © Alexander | Data wykonania zdjęcia: 2010/02/23

Przez Brześć i Czarnawczyce przechodził szlak handlowy z Lublina do Wilna. Przez Czarnawczyce również przechodziła droga Nieśwież-Brześć i dalej na Koden i Wlodawu. W 1671 roku Radziwiłłówie zbudowali w majątku pałac. W 1718 Czarnawczyce otrzymałi prawo magdeburskie. W 1733 została wzniesiona drewniana cerkiew prawosławna Świętej Paraskiewy.

Cerkiew Św. Paraskiewy w CzarnawczycachFoto © Alexander | Data wykonania zdjęcia: 2010/02/23

W 1777 roku dział tu młyn wodny, który miał 11 koła wodne. W XVIII wieku miasteczko należało do słynnego przyrodnika Marcina Radziwiłła (1705/81), ktory w Czarnawczycah prowadził eksperymenty fizyczne i chemiczne, próbował otworzyć kamień filozoficzny. W 1748 roku został ubezwłasnowolniony. Trzymany był w ścisłym areszcie, najpierw w Białej Podlaskiej, potem w Słucku. Kuratelę nad nim sprawowali kolejno: Hieronim Florian Radziwiłł, jego brat Michał Kazimierz Radziwiłł, syn Michał Hieronim Radziwiłł. Od 1778 roku mieszkał w Czarnawczycah poeta, tłumacz, nauczyciel Fabian Sakowicz.

W 1791 majątek Czarnawczycki miał 9 folwarków. Po trzecim rozbiorze Polski (1795), Czarnawczyce w Imperium Rosyjskim, w słonimskiej, od 1797 - w litewskiej, od 1801 - w guberni grodzieńskiej. W 1862 roku otwarta szkoła narodowa. W 1863 Czarnawczyce - miasteczko na szlaku handlowym z Brześcia do Prużany. W 1867 roku kościół Świętej Trójcy został przekazany na cerkiew prawosławna. W 1876 roku - 177 gospodarstw domowych, 1125 osób, własność hrabiego Grabowskiego. W 1886 roku w miejscowości 509 mieszkańców, 65 mieszczan, dwie cerkwie, żydowski dom modlitwy, synagoga, w ciągu roku odbyły się trzy jarmarki. W 1889 roku w szkole narodowej studiował sie 95 chłopców i 5 dziewczynek. W 1905 roku, miasteczko, 1316 mieszkańców. Na początku Pierwszej wojny światowej ludność w Czarnawczycach wzrosła do 1625 osób.

W 1918 r. dawny kościół parafialny Świętej Trójcy powrócił do katolików. Według traktatu pokojowego w Rydze z 1921 r. Czarnawczyce w Polsce, w gminie Turna powiata brześkiego  województwa poleskiego. W 1921 r. - 749 mieszkańców. W Czarnawczycach dział związek Strzelecki (1933-1935) i oddzielenie "Towarzystwa szkół żydowskich".

Od 1939 roku w BSRR. W 1940 roku 200 gospodarstw domowych, 1050 osób. W 1940 roku, otwarta 7-letnia szkoła. Podczas 2 wojny światowej spalił 60 domów, zginęło 370 osób. Według spisu ludności z 1959 r. - 494 osób, 1970 - 659 osób, w 1997 - 865 gospodarstw domowych, 2372 osób, w 2005 - 55 gospodarstw domowych, 2406 mieszkańców. W miejscowości zachowały się zabytki - kościół Świętej Trójcy i cerkiew św Paraskiewy.

Zrodło:
1. Гарады і вёскі Беларусі, Энцыклапедыя, Том З 
БРЭСЦКАЯ ВОБЛАСЦЬ, кніга І 
Мінск, «БЕЛАРУСКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ», 2006
2. Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Брэсцкага раёна
БЕЛТА, 1998
3. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich
Tom XV cz.2, 1902

przez Google tłumacz