Kościół Najśw. Bożego Ciała (Fara) | Nieśwież

Więcej zdjęć (84) >>

Kościół katolicki pod wezwaniem Bożego Ciała

Pojezuicki, fundacji księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła – „Sierotki”, zbudowany w latach 1584-93 według projektu włoskiego jezuity Giovanniego Marii Bernardoniego na wzór rzymskiego kościoła Il Gesu, był pierwszą na ziemiach Rzeczypospolitej budowlą w stylu barokowym.

Po zniszczeniach w połowie XVII wieku kościół odbudował architekt A. Kruger, ostateczny zaś wystrój świątynia otrzymała po przebudowie w XVIII wieku, za czasów księcia Michała Kazimierza Radziwiłła – „Rybeńki”.

W latach 1622-24 kaznodzieją i spowiednikiem w kościele, a także misjonarzem w najbliższej okolicy był późniejszy męczennik i święty – Andrzej Bobola. Po skasowaniu klasztoru jezuitów w 1773 roku kościół stał się parafialnym i był nieprzerwanie czynny. Obecnie jest to jedna z najcenniejszych budowli sakralnych na terenie Białorusi.

Kościół jest trójnawową bazyliką nakrytą wysoką kopułą na skrzyżowaniu nawy głównej z transeptem. Po bokach półkoliście zamkniętego prezbiterium znajdują się dwie kaplice, druga para kaplic przylega do naw bocznych. Nawę główną przykrywa sklepienie kolebkowe z lunetami, nawy boczne zaś – sklepienia krzyżowe. Bezwieżową, bogato zdobioną fasadę wieńczy trójkątny tympanon.

Wnętrze pokryte jest freskami wykonanymi w latach 1750-70 przez nadwornego malarza Radziwiłłów D. K. Heskiego, restaurowanymi w latach 1900-02. Ten sam artysta wykonał w 1753 roku obraz „Ostatnia Wieczerza” znajdujący się w ołtarzu głównym.

W nawach kościoła znajdują się tablice upamiętniające Radziwiłłów: Mikołaja Krzysztofa „Sierotki” w stroju pielgrzymim (po 1588-96), jego żony Eufemii z Wiśniowieckich, synów – Mikołaja (1588) i Krzysztofa Mikołaja (1607) oraz piękny pomnik Konstancji Radziwiłłówny z początku XIX wieku.

Znajduje się tu też tablica ku czci poety Ludwika Kondratowicza, znanego jako Władysław Syrokomla (1823-1862), który w Nieświeżu uczęszczał do szkół dominikańskich, a później pracował jako urzędnik w tutejszym zarządzie majątków ziemskich.

W kościele znajdują się także elementy wyposażenia innych, zniszczonych lub nieczynnych obecnie kościołów nieświeskich, między innymi granitowa rzeźba św. Barbary z kościoła bernardynów oraz figura Chrystusa z kościoła benedyktynek.

Pod kościołem znajduje się krypta, w której pochowano ponad 102 członków rodu Radziwiłłów, miedzy innymi założyciela rezydencji w Nieświeżu Mikołaja Krzysztofa „Sierotkę”, Michała Kazimierza „Rybeńkę” i najsłynniejszego z nich Karola Stanisława – „Panie Kochanku”. Wszyscy Radziwiłłowie spoczywają w identycznych trumnach z brzozowych desek, opieczętowanych plombami z radziwiłłowskim herbem.

Grzegorz Rąkowski
„Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi”, Burchard Edition, Warszawa 1997
(A.O.)