Zespół dworsko-parkowy Niemcewiców | Skoki

Więcej zdjęć (44) >>

Skoki. Zespół pałacowy

Zespół pałacowy w dawnym majątku Niemcewiczów, który pozostawał w ręku tej rodziny co najmniej od początku XVII wieku do 1939 roku. Barokowy pałac został zbudowany w latach 70 XVIII wieku przez Marcelego Niemcewicza, ojca poety Juliana Ursyna Niemcewicza.

Jest to piętrowy siedmioosiowy budynek o zwartej bryle, nakryty wysokim łamanym dachem z dwiema lukarnami. Do boków pałacu przylegają dwa cofnięte do tyłu alkierze. Oś główna elewacji frontowej zaznaczona jest parą podwójnych pilastrów i niedużym niskim portykiem o dwóch czworobocznych filarach dźwigających balkon. Bardzo podobnie wygląda elewacja ogrodowa, z tym, że jest ona znacznie szersza, ze względu na oba alkierze tworzące jedną linię z tylną elewacją i tym samym rozszerzające ją o dwie osie.

Po II wojnie światowej w pałacu mieściła się szkoła. Po wybudowaniu obok nowego budynku szkolnego, obecnie pałac jest opuszczony i zdewastowany. Nie ocalały inne budowle zespołu pałacowego: oficyny, brama wjazdowa i kaplica. Zachował się natomiast park regularno-krajobrazowy o powierzchni około 5 ha, o wydłużonym rozplanowaniu symetryczno-osiowym z aleją centralną i okrężną aleją peryferyjną. W parku rosną liczne gatunki egzotycznych drzew i krzewów.

W Skokach urodził się klasyk literatury polskiej, poeta, pisarz, dramaturg, publicysta i działacz społeczny i polityczny, Julian Ursyn Niemcewicz (1757-1841), o czym informuje tablica wmurowana w ścianę pałacu.

Wiadomo, że co najmniej do 1914 roku w pałacu w Skokach przechowywano liczne pamiątki po Julianie Ursynie Niemcewiczu, między innymi jego korespondencję z najwybitniejszymi osobistościami w kraju, Europie i Ameryce, portrety rodzinne i przedmioty osobistego użytku. Wszystko to prawdopodobnie przepadło podczas I wojny światowej, gdy pałac został złupiony i zdewastowany. Być może to wówczas uległy zniszczeniu oficyny oraz inne zabudowania majątku, które nie dotrwały do naszych czasów. Przed II wojną światową oprócz pałacu i starannie utrzymanego parku istniała jeszcze położona po drugiej stronie gościńca drewniana kaplica dworska, która spełniała role kościoła filialnego w Brześciu. W jej podziemiach pochowany był ojciec poety oraz inni członkowie rodziny.

Grzegorz Rąkowski
„Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi”, Burchard Edition, Warszawa 1997
„Czar Polesia”, Rewasz, Pruszków 2001
(A.O.)