Nowy Zamek | Troki

Więcej zdjęć (112) >>

Nowy zamek

Budowę zamku rozpoczęto prawdopodobnie w drugiej połowie XIV wieku; ukończony przez księcia Witolda na początku wieku XV. Ogromnie malowniczo usytuowany na Wyspie Zamkowej jeziora Galwa. Średniowieczny świetny rycerz i znany podróżnik, Gilbert de Lannoy, odwiedził Toki w 1413 roku. Tak je opisuje: „Troki, bardzo duże miasto na Litwie, licho zabudowane domami samemi drewnianemi i wcale nie zamknięte. A są tam dwa zamki, z których jeden jest wielce stary, zrobiony całkiem z drzewa i wałów ziemnych, darnią okładanych. A jest ten stary zamek położony na brzegu jeziora, ale z drugiej strony stoi na otwartej ziemi. A inny zamek jest pośrodku innego jeziora, o wystrzał działa ze starego zamku, a ten jest całkiem nowy, zrobiony z cegieł na sposób francuski.”

Pełnił funkcje obronne, był rezydencją książąt i spełniał funkcje reprezentacyjne – odwiedzali go władcy Rzeczypospolitej Obojga Narodów i inni dostojni goście.

Po wybudowaniu Zamku Dolnego w Wilnie i przeniesieniu tam książęcej rezydencji, w XVI wieku, utracił znaczenie. Po zniszczeniu w czasie wojen moskiewskich (1654-67), pozostawał w ruinie. W 1929 roku rozpoczęto rekonstrukcję budowli pod kierunkiem prof. Stanisława Lorentza; ukończono ją po wojnie w roku 1987.

Wyspę Zamkową z lądem łączy drewniany most. Stąd roztacza się wspaniały widok na zamek. Wzniesiony w stylu gotyckim, z czerwonej cegły, składa się z dwóch wchodzących w jego skład części: pałacu książęcego i zamku przedniego (dolnego). Pałac i zamek oddzielone są od siebie 11-metrową fosą.

Pałac, czyli zamek właściwy, ma dwa dwukondygnacyjne skrzydła połączone 33-metrową wieżą o przekroju prostokątnym (donżon). Wszystkie części zamku przykryte wysokimi, spadzistymi dachami z czerwonej dachówki. Wewnątrz zamku obszerny, brukowany dziedziniec o szerokości ponad 100 m. Wokół dziedzińca, przez kondygnacje biegną malownicze drewniane krużganki – komunikacja między pomieszczeniami.

Donżon, usytuowany bezpośrednio nad fosą, pełni też rolę bramy - z opuszczaną kratą i mostem zwodzonym. Zamek dolny jest otoczony potężnym murem z przyporami, z trzema basztami i wieżą wjazdową.

Wnętrza sal i pomieszczeń zamkowych mają piękne sklepienia i ozdobne wykończenia z cegły. W zamku czynne jest bardzo ciekawe muzeum historyczno-etnograficzne.

A.O.
Na podstawie:
Tomasz Krzywicki, „Szlakiem Adama Mickiewicza”, Wyd. Rewasz, 1998
Przewodniki Pascala, Wyd. Optimus Pascal, 2000, 2004
Encyklopedie - PWN, „Wiem”, „Wikipedia”, Encyklopedie Kresów