Kościół | Świsłocz

SWISŁOCZ

Miasteczko i dobra na prawym brzegu Berezyny, przy ujściu do niej rzeki Swisłoczy, poważna przystań. Miasteczko ma z górą 1500 mieszkańców, żydów, zajmujących się handlem leśnym, zbożowym i solnym. Są tu też warsztaty domowe lekkich łódek. Lud okoliczny trudni się flisactwem, rybołówstwem, pszczelnictwem, przemyslem leśnym i rolnictwem. Dużo lasów pełnych zwierzyny, obfite łąki. W lasach wyrób smoły i terpentyny. Po większej części grunta są piasczyste, ale na brzegach Berezyny zdarzają się wyborne zalewne łąki.

Swisłocz to mieścina bardzo stara, przechowały się jeszcze ślady okopów bardzo starożytnych. Prawdopodobnie Swisłocz należał do książąt mińsko-zasławskich, bo w roku 1367 przy podziale synów Jawnuta Gedynyminowicza dostał się Swisłocz drugiemu synowi Symeonowi, który nazywał się księciem Swisłockim. W roku już 1387 Swisłocz wraca do Litwy, b Jagiełło nadaje Swisłocz razem z innemi miastami bratu swemu Skirgielle. Następnie milczą kroniki o Swisłoczu. Wiadomo jest tylko, że rządzili tu starostowie i nieraz nadużywali swej władzy tak, że król Zygmunt Stary nadaje miastu przywilej wnoszenia podatków wprost do skarbu, pomijając starostów.

W roku 1506 tatarzy perekopscy plądrują kraj, a robiąc wycieczki z obozu pod Kleckiem, rujnują i Swisłocz. Kilkakrotnie zniszczyły też Swisłocz wojska moskiewskie, podczas wojny króla Zygmunta I z Bazylim I. Około 1600 roku otrzymuje Swisłocz za zasługi wojenne Mikołaj Haraburda, herbu Abdank, kasztelan miński. W wieku XVIII władali Swisłoczem Zawiszowie, herbu Łabędź, a nareszcie Niezabitowscy, herbu Lubicz. W roku 1812 miał tu swoją główną kwaterę generał Dąbrowski.

Kościół katolicki drewniany zbudowała w roku 1786 właścicielka Swisłocza Barbara z Zawiszów Niezabitowska i uposażyła proboszczów. Ostatnim proboszczem był ks. Tomasz Bagiński, który zmarł w roku 1879 i po nim nowego proboszcza nie wyznaczono. Chociaż parafja liczy z górą 2000 parafjan, jednak 17 lat nie posiadała pasterza własnego. Parafje składa przeważnie drobna szlachta na dzierżawach, trochę też jest obywatelstwa.

Nietrudno sobie wyobrazić, jakie tatalne skutki przyniosło takie opuszczenie. W tym zakątku, dalekim od kolei żelaznej, na tem Polesiu dzikiem, lud dziczał coraz więcej, zapominał i tych skromnych wiadomości, jakie posiadał i nic mu nie przypominało wiary świętej.

Parafja zdeprawowana, kościół zniszczony, plebanja zrujnowana, oto był ten spadek, jaki otrzymał przed 16 laty ks. Kiedrzyński, kapłan dziwnej energji, oddany sprawie Bożej. Jest to jeden z tych kapłanów, których, niestety, tak nie rozumie społeczeństwo nasze. Cichy, oddany, swej pracy, żyjący tylko dla sprawy Bożej, bez chęci błyszczenia, jako prawdziwy sługa Boży, prowadził ks. Kiedrzyński swoją prace, wytrwale, bez cofania się. Lud rozumie tych pracowników cichych i przywiązuje się do nich z całego serca. Tak się też stało i w Swisłoczu.

W Chołujsku jest filja parafji Swisłockiej. Chołujsk czyli Chołujce jest to wioska, przy małem miasteczku nad rzeką Swisłoczą. Miejscowość bardzo lesista, a dlatego mieszkańcy trudnią się tu przeważnie wyrobem rogóż i włókien lipowych, które w znacznej ilości wywożą stąd żydzi. W roku 1797 00. Jezuici wystawili tu kościół drewniany, pod wezwaniem Pana Jezusa Ukrzyżowanego. Posiada Swisłocz kaplice: w Łoczynie i Kazimierowie.

Nasze Kościoły
pod redakcją Ks. Jozafata Żyskara
Warszawa, 1914