Kolegium jezuitów | Pińsk

Więcej zdjęć (42) >>

Kolegium jezuitów

Jezuici zostali sprowadzeni do Pińska staraniem starosty pińskiego Stanisława Albrychta Radziwiłła w 1632 roku i bogato przezeń wyposażeni.

W latach 1636-47 wzniesiono dla nich kościół, a w latach 1651-75 powstał gmach kolegium, utrzymany również w stylu barokowym i tworzący wraz ze świątynią monumentalny kompleks architektoniczny.

W XVII wieku w ramach kolegium działała szkoła filozoficzno-teologiczna, a w XVIII wieku była tu również drukarnia i apteka. W latach 1642-57 w pińskim zgromadzeniu jezuitów przebywał apostoł Polesia, św. Andrzej Bobola. Po jego męczeńskiej śmierci w 1657 roku trumna ze zwłokami przez ponad sto pięćdziesiąt lat spoczywała w podziemnej krypcie kościoła. W miejscowej szkole jezuickiej pobierał nauki późniejszy biskup łucki, poeta Adam Naruszewicz. W 1784 roku, podczas wizyty Stanisława Augusta Poniatowskiego w Pińsku, w kolegium urządzono królewską kwaterę.

Po kasacie zakonu jezuitów w 1787 roku budynek kolegium przejęli bazylianie, a od 1800 roku mieścił się tu prawosławny monaster Bogojawlenski. W okresie międzywojennym kolegium wróciło do jezuitów.

Kolegium jest trójkondygnacyjną budowlą o grubych ścianach (w dolnej kondygnacji (1,5-2 m), zbudowaną na planie litery „L” i nakrytą dachem łamanym. W narożu od strony Piny znajduje się sześcioboczna wieża-przypora, sięgająca wysokości drugiej kondygnacji, nakryta barokowym hełmem. Pozostałe naroża wzmacniają szkarpy. Szczyty budowli są zwieńczone barokowymi frontonami z wolutowymi spływami. Elewacje zdobią gzymsy i pilastry sięgające drugiej kondygnacji.

Wewnątrz zachował się pierwotny układ pomieszczeń oraz nakrywające je sklepienia krzyżowe. Największą salą jest dawny refektarz z pojedynczym, masywnym słupem po środku. Pod budynkiem znajdują się obszerne piwnice.

Obecnie w odrestaurowanym w latach 1989-90 budynku kolegium mieszczą się urzędy, galeria obrazów oraz duże Muzeum Polesia Białoruskiego. Jest to niewątpliwie najciekawsze muzeum na Polesiu i jedno z najlepszych na całej Białorusi.

Grzegorz Rąkowski
”Czar Polesia”, Rewasz, Pruszków 2001
(A.O.)