Kościół Wniebowzięcia NMP | Pińsk

Więcej zdjęć (58) >>

Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Najokazalszą budowlą i najcenniejszym dziś zabytkiem Pińska jest zespół kościoła i klasztoru franciszkanów, czyli obecna katedra i kuria biskupia.

Są to budowle barokowe, zbudowane w latach 1712-30 na miejscu dawnych drewnianych zabudowań franciszkańskiego klasztoru, ufundowanych w 1396 roku przez księcia pińskiego, Zygmunta Kiejsutowicza. Klasztor został zamknięty w 1852 roku, lecz kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii, zamieniony w parafialny, był nieprzerwanie czynny, a w 1925 roku stał się katedrą rzymskokatolicką. W latach 1940-92 diecezja nie była obsadzona. W 1992 roku do godności biskupa i administratora apostolskiego diecezji pińskiej podniesiony został wieloletni proboszcz miejscowej parafii, ks. Kazimierz Świątek (urodzony w 1914 roku), obecnie kardynał i do 2006 roku metropolita mińsko-mohylewski.

Katedra jest budowlą trójnawową z przybudowanymi kaplicami i półkoliście zamkniętym prezbiterium, nakrytą wysokim dachem. Na styku nawy i prezbiterium wznosi się sygnaturka z barokową kopułą. Boczne nawy są bardzo wąskie i znacznie niższe od głównej.

Bogato zdobiona fasada obecny kształt uzyskała w 1766 roku. Jest nieco szersza od korpusu budowli, trójkondygnacyjna, zwieńczona dużym, krzywoliniowym frontonem z wnęką, flankowana przez dwie czworoboczne wieże nakryte barokowymi hełmami. W dekoracji wykorzystano pilastry, złożone gzymsy i różnego kształtu nisze.

Wnętrze kryte sklepieniem kolebkowym. W cennym wyposażeniu, które jest dziełem franciszkańskiego artysty Jana Szmytta, wyróżniają się złocone ołtarze z XVIII wieku (sześć drewnianych i jeden stiukowy) z licznymi rzeźbami i ornamentami oraz drewniana ambona z płaskorzeźbami Chrystusa, apostołów Piotra i Pawła, Czterech Ewangelistów i figurą Michała Archanioła na baldachimie. Rzeźby w ołtarzach i na ambonie pokrywa złota i srebrna farba. W ołtarzu głównym obraz Wniebowzięcia NMP – naśladownictwo Murilla. W jednym z ołtarzy bocznych znajduje się niewielki włoski obraz z XVI wieku przedstawiający Świętą Rodzinę ze św. Franciszkiem, także obraz Najświętszej Panny Marii, zwanej Pińską Madonną, namalowany w końcu XIX wieku przez Alfreda Roemera. Polichromię wykonali w 1909 roku S. Rudziński i B. Wiśniewski.

W kościele jest tablica ku czci 30 zakładników z Pińska rozstrzelanych w Janowie Poleskim w styczniu 1943 roku w odwecie za akcję AK na pińskie więzienie, a także tablice upamiętniające poległych i zamordowanych w latach 1919-1939 marynarzy Flotylli Pińskiej oraz 49 księży diecezji pińskiej zamordowanych przez hitlerowców w latach 1941-45.

W kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej, ufundowanej przez kardynała Kazimierza Świątka, spoczywa trumna zmarłego w 1932 roku w opinii świętości biskupa pińskiego, Zygmunta Łozińskiego.

Przed kościołem stoi duża figura Chrystusa z 1833 roku. Dzwonnica przed kościołem pochodzi z 1817 roku. Na początku XX wieku dobudowano najwyższą, czwartą kondygnację, którą przykrywa neobarokowy hełm.

Grzegorz Rąkowski
”Czar Polesia”, Rewasz, Pruszków 2001
(A.O.)