Гісторыя Новага Двора
Былое мястэчка Новы Двор - сёння цэнтр сельсавета Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці. На аўтадарозе Астрына—Радунь. За 30 км на ПнЗ ад Шчучына, 55 км ад Гродна; 36 км ад чыгуначнай станцыі Ражанка. 695 жыхароў, 275 двароў (1998).Вядома з 15 ст. У 1480 г. тут пабудаваны касцёл. 3 1720 г. мястэчка. У 1749 г. пабудаваны драўляны Юр'еўскі касцёл, які захаваўся. 3 1795 г. у Расейскай імперыі. 3 1843 г. у Лідскім павеце Віленскай губерні. Жыхары мястэчка прымалі ўдзел у паўстанні 1863—64 гг. У сакавіку 1863 г. каля Новага Двара карныя царскія войскі разбілі паўстанцкі атрад Лідскага павета на чале з Людвікам Нарбутам. У 1897 г. у мястэчку 822 жыхароў, касцёл, 2 малітоўныя дамы, капліца, вадзяны млын, 3 крамы, 2 карчмы.
З сакавіка 1918 г. у складзе БНР. 3 1921 г. акупаваны Польшчай, цэнтр гміны Шчучынскага павета Навагрудскага ваяводства. У 1937 г. у Новым Двару 655 жыхароў, касцёл, царква, паштовае агенцтва, праводзіліся таргі. 3 1939 г. у БССР. 3 1940 г. цэнтр сельсавета Васілішкаўскага раёна Баранавіцкай вобласці. 3 20.9.1944 г. у Гродзенскай вобласці. 3 20.1.1960 г. у Шчучынскім раёне (у 1960—61 гг. у Радунскім раёне).
Сярэдняя школа, дзіцячая дашкольная ўстанова, бібліятэка, Дом культуры, амбулаторыя, аддзяленне сувязі, магазіны. Помнікі архітэктуры: Юр'еўскі касцёл, капліца (1882 г.).
Крыніца:
Уладзімір Мальцаў
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т.4.
Мінск, "Беларуская Энцыклапедыя", 1998
Новы Двор. : Адметнасці | фота выбраных помнікаў
Каментарыі
W 1853 r. obszar parafii znajdowały się miejscowości: Bigosowszczyzna, Dojnarowszczyzna, Dubicze, Głębokie pierwsze, Głębokie drugie, Gaudziszki, Jachnowicze, Kasianowo, Kijuciowce, Kobrowce, Kozemiaki, Maryanpol, Nowydwór, Niepracha, Ostryna, Plotki, Piłownia, Raczkowszczyzna, Rewiatycze, Sitkowce, Utwiany, Wolna-myśl, Zieniapisze, Baranicha, Boro...
bylem ochszczony w tym kosciele ostatni raz byem w nim przed rokiem 1980 piekna swiatynia...
Nowy Dwór (Новы Двор) – parafia p.w. Wniebowzięcia NMP
1480 – erygowanie parafii
Ok. 1670 – ks. Antoni Bazyński (p)
1673-1674 – ks. Józef Rychter (w)
1673 – podatek „podymne” pobierany z 9 domów.
1674 – wizytator zanotował: kościół „prosty”, niedawno postawiony przez ks. Bazyńskiego.
1744 – parafia w dekanacie lidzkim...