Царква Праабражэння Гасподняга | Хмелева

Больш фотаздымкаў (12) >>

Хмеляўская царква размешчана на заходняй ускраіне вёскі, на старажытных могілках. Каля царквы ў 1990-я гг. пабудаваны мужчынскі манастыр. Царква зрублена з драўлянага бруса і пастаўлена на мураваны фундамент у 1725 г. На працягу свайго існавання неаднаразова паднаўлялася. У XIX ст. была часткова перабудавана: да галоўнага фасада прыбудаваны тамбур, над сяродкрыжжам пастаўлена новая вежа, заменена шалёўка. Побач з царквой стаіць двух'ярусная званіца.

Свята-Праабражэнская царква адносіцца да тыпу крыжовых храмаў, якія ў плане нагадваюць форму крыжа. Два зрубы злучаны перпендыкулярна адзін да другога. Сяродкрыжжа (перасячэнне зрубаў) завершана невялікім купалам з складанай па форме цыбулістай галоўкай і макаўкай з крыжам. Да галоўнага фасада на ўсю яго шырыню прыбудаваны тамбур з шырокай лесвіцай. У тамбуры тры дзверы: цэнтральная (уваход у храм) і дзве бакавыя, што вядуць у бакоўкі (службовыя памяшканні). Асноўны дэкаратыўны матыў знешняга афармлення храма гэта вертыкальная шалёўка з нашчэльнікамі.

У інтэр'еры вылучаецца двух'ярусны яго іканастас. Асноўнай кампазіцыйнай воссю яго з'яўляюцца царскія вароты, якія выкананы з тонкай ажурнай разьбы ў выглядзе завіткоў, сцёблаў і лістоў. Яны самі па сабе выдатны твор дэкаратыўнага мастацтва XVIII ст. У царскіх варотах на кожным дзвярным крыле па тры круглых іконы: злева «Архангел Гаўрыіл», «Мацфей» і «Марк», справа «Маці Боская», «Іаан», «Лука». У завершы царскіх варот круглая ікона большых памераў «Дух Святы». Першы ярус іканастаса дэкараваны тонкімі драўлянымі калонкамі з накладной дэкаратыўнай разьбой расліннага арнаменту, паміж калонак размешчаны іконы. Па абодва бакі царскіх варот дзве галоўныя іконы: «Маці Боская Адзігітрыя» (злева) і «Спас Пантакратар» (справа). Другі ярус іканастаса ўключае ў сабе шэраг ікон з выявамі апосталаў, а над царскімі варотамі размешчана адна з галоўных ікон «Тайная вячэра». Каларыт ікон складаецца з жоўта-зялёнай вохры з кінаварам, бялілаў і золата. Архітэктурная канструкцыя іканастаса і яго манументальны жывапіс складаюць адзінае цэлае.

Драўляная двух'ярусная званіца стаіць асобна ад Спаса-Праабражэнскай царквы. Яна ўяўляе сабой характэрны прыклад званіц каркасна-зрубавай канструкцыі. Першы яе ярус, квадратны ў плане, высокі, глухі, зрубавай канструкцыі, увесь вертыкальна ашаляваны дошкамі, на адным яго баку прарэзаны невялікія дзверы, што вядуць на другі ярус. Верхні ярус некалькі завужаны, адкрыты, мае каркасную канструкцыю. Кожны бок другога верхняга яруса мае па два адкрытых арачных праёмы, якія ўтвораны вертыкальнымі слупамі і арачнымі сцяжкамі.

Літ.:
Т.І. Чарняўская
Памяць, Жабінкаўскі раён.
Мінск, Ураджай, 1999