> Магілёўская вобласць > Крычаўскі раён > горад Крычаў > Могілкі габрэйскія
Крычаў. Могілкі габрэйскія
Крычаў. Могілкі габрэйскія

Могілкі габрэйскія | Крычаў

Фотагалерэі

Выбраныя здымкі

Крычаў. Могілкі габрэйскія

Габрэйскія могілкі ў Крычаве Фота © Андрэй Кузьмін | Дата: 31.07.2012

Крычаў. Могілкі габрэйскія

Надмагільныя камяні Фота © Андрэй Кузьмін | Дата: 31.07.2012

Крычаў. Могілкі габрэйскія

Габрэйскія могілкі ў Крычаве Фота © Андрэй Кузьмін | Дата: 31.07.2012

Згодна пісьмовых крыніц першыя габрэі з’явіліся ў Крычаве ў к. 15 ст. Яны згадваюцца і ў прывілеі 1634 г., які пашыраў для горада Магдэбургскае права і ў шматлікіх іншых дакументах. Першапачаткова іх было няшмат. Але ў 19 ст. колькасць прадстаўнікоў гэтага народа значна павялічылася. Па некаторых падліках да кастрычніцкага перавароту насельніцтва Крычава на 35% складалася з габрэяў. Асноўная частка габрэяў засяляла вуліцы каля сучаснай гарадской бальніцы, Замкавай гары, а асабліва ў раёне СШ №1. Немала іх жыло і ў вёсцы Маляцічы (тады мястэчка). Вядома, што ў 1897 г. у Крычаве функцыянавала ажно 5 сінагог.

Рэвалюцыя, падзеі Другой сусветнай вайны, а таксама антысеміцкія настроі ў СССР прывялі да значнага скарачэння габрэйскага насельніцтва ў Крычаве (эміграцыя ў Ізраіль, ЗША, Аўстралію). Зараз тут засталося не больш за 50 габрэяў.

Між тым, з гэтым цудоўным самабытным народам у Крычаве звязана шмат успамінаў, легенд, выдумкаў, шмат што засталося матэрыяльнага. Сярод апошняга – могілкі – помнік культуры 18-19 ст. (па некаторых ацэнках к. 17-19 ст.). Як бы там ні было, а могілкі вядомы з канца 17 ст. і тады яны знаходзіліся па-за межамі горада – “могілкі жыдоўскія за местам”. Але інвентар 1747 г. адзначае, што горад ужо ўключыў іх у свае межы: яны знаходзіліся ў канцы вуліцы Дрыбінскай (вяла ў накірунку Дрыбіна праз вёскі Дарлівая і Камароўка).

Цяперашні стан: могілкі цудоўна захаваліся (асабліва каменныя помнікі 19 і пачатку 20 ст.). Разам з тым, на тэрыторыі могілак зараз вядуцца планавыя пахаванні хрысціян, што, па-першае, парушае ўстоі і традыцыі габрэяў, а, па-другое, вядзе да знішчэння ўнікальнага культурнага помніка.

Андрэй Кузьмін

Паведамленні