Крыніца Сьвятога Яна | Чарневічы

Больш фотаздымкаў (10) >>

Крыніца сьвятога Яна – адно з культавых месцаў Глыбоччыны. Знаходзіцца яна паблізу Чарневічаў. Якраз у гэтым пункце зьбягаюцца межы трох раёнаў: Шаркоўшчынскага, Мёрскага і Глыбоцкага. У адміністрацыйных адносінах крыніца сьвятога Яна знаходзіцца на тэрыторыі Мёрскага раёну ў Язьненскім лясьніцтве. Аднак, капліца сьвятога Яна Хрысьціцеля, празь якую працякае крыніца, прыпісаная да Чарневіцкай праваслаўнай парафіі. Да 1939 года, калі гэты край знаходзіўся ў складзе польскай дзяржавы, капліца сьвятога Яна Хрысьціцеля, між іншым, была прыпісаная да Чарневіцкай каталіцкай парафіі. З прыходам саветаў – капліцу разбурылі, адбудавалі – з набыцьцём Беларусьсю незалежнасьці.

Месца тут надзвычай маляўнічае, сходжанае некалі нагамі няўрымсьлівага вандроўніка Язэпа Драздовіча. Разьлеглая плоская навакольная мясцовасьць, раптам, пераходзіць у шырокі і глыбокі яр. Гэта — даліна ракі Авуты. Часам панарама нагадвае горны пейзаж. З-пад адной такой стромы і выцякае крыніца сьвятога Яна. Ня проста бруіць тонкім струменем, а — невялічкай рачулкай, шырынёй у мэтр. Пару дзесяткаў мэтраў яна цячэ ў яры, які прарэзаны ў строме. На выхадзе зь яра — пранікае ў капліцу. На выхадзе з капліцы, праз трубу, на вышыні мэтра, зыходзіць вадаспадам.

Крыніца праз колькі дзесяткаў крокаў упадае ў Авуту. Праўда, апошнія сьпякотныя гады, досыць значна паменьшылі плыннасьць крыніцы. Жывяць раку Авуту шмат крыніцаў, якія скрозь нарэзалі тут глыбокія яры, але ўсе яны замярзаюць узімку, акрамя крыніцы сьвятога Яна.

Крыніца сьвятога Яна – досыць вядомае на адлеглых абшарах месца. Прыязджаюць сюды з-за сотню кіламэтраў, нават зь іншых краін: Літвы й Латвіі. Прыходзяць паломнікі. Сьвятары і манашкі купаюцца ў адзеньні. Улетку, асабліва ў сьпякотныя дні, тут – шматлюдна. Людзі прыязджаюць сюды з надзеяй, што сьцюдзёная сьвятаянская вада загоіць іх даўнія хваробы. І па тутэйшай завядзёнцы трэба перахрысьціцца і тры разы ахунуцца з галавой у крыніцы. Для гэтых мэтаў зробленая адмысловая купальня.

З сабой, у плястыкавай тары, людзі ўвозяць столькі вады, колькі ў моцы ўзьнесьці на пагорак, дзе стаіць аўта. Зрэшты, для тых хто прыязджае адпачыць на цэлы дзень, зроблена тут усё прыстойна: ёсьць альтанкі і месцы для смажаньня шашлыкоў. Абы не зьелі вас камары ды авадні.

Па словах аднаго мясцовага краязнаўцы, спадара Норкі, настаўніка Чарневіцкай школы, і за савецкім часам начальства езьдзіла сюды зь бідонамі за вадой. Зрэшты, як сьцвярджае спадар Норка, у сьвятаянскай вадзе можна кансэрваваць агуркі і без стэрыялізацыі. Між іншым, колькі гадоў таму, адзін камэрсант хацеў зрабіць бізнэс на сьвятаянскай вадзе. Аналіз вады, які быў праведзены ў Менску, даў вельмі станоўчыя вынікі. Аднак, гэтага не сталася, бо чарневіцкі бацюшка наклаў “вета” на гэты бізнэс.

Ад сьвятаянскай крыніцы можна прайсьці сотні дзьве крокаў на паўночны-усход. Паверхня, праз зарасьнікі арэшніку, паката ўзьнімаецца ўверх. Мы трапляем на гарадзішча. Бачны тэрасы, і колішнія сьляды раскопак, якія праводзіліся яшчэ за “польскім часам”. Але трэба быць пільным. Адзін неабачны крок – далей, амаль вертыкальны, абрыў. Унізе журчыць ручай.

Дарога да крыніцы сьвятога Яна – ад Празарок да Чарневічаў – досыць багатая на славутасьці. Касьцёл і царква – у Празароках; старадаўняя сядзіба і парк – у Саннічках, глыбокаводнае Гінькава возера (трэцяе па глыбіні ў краіне), і адзіная ў Беларусі пячора на яго беразе – у Сахнавічах; касьцёл і царква – у Чарневічах.

Уладзімір Скрабатун,
адмыслова для radzima.org