Выбраныя здымкі
Гатычная архітэктура з яе надзвычайным эмацыянальным уздзеяннем, таямнічым вобразным строем, адлучанасцю ад усяго нязменнага і мінулага як мага лепш адпавядала маральным і творчым пошукам рамантызму, які знайшоў у ёй невычарпальную крыніцу мастацкіх асацыяцый. Непераўнальны па сваёй творчай лёгкасці і эфемернасці, якія дасягаліся графічнай структурнасцю архітэктуры, дойлід Густаў Шахт узводзіць у 1852-1857 гг. прысядзібную капліцу Найсвяцейшай Панны Марыі ў маёнтку Сар’я дрысенскага маршалка І.Лапацінскага.
Першая мураваная каталіцкая капліца ў вёсцы Сар’я была ўзведзена яшчэ ў XVIII ст. Асвечана ў 1796 годзе мітрапалітам Станіславам Богуш-Сестранцэвічам.
Новая мураваная капліца была прысвечана памерлай жонцы і сыну Ігната Лапацінскага. Размешчана яна ў паўночнай часцы вёскі, на ўскраіне панскага палаца-паркавага комплексу; жорсткая лінейная графічнасць эфектна спалучаецца з пейзажна-маляўнічым асяроддзем парка. Капліца будавалася як пахавальня ўладальнікаў маёнтка. У 1865 годзе храм канфіскаваны “па прычыне яе прыгажосці” і перададзены праваслаўным. У савецкі час перароблена пад склад мінеральных угнаенняў, з 1970 года будынак не выкарыстоўваўся, у 1989 годзе – перададзены праваслаўным вернікам.
Ярка-чырвонае цаглянае збудаванне – адзін з найбольш выразных узораў архітэктуры рэтраспектыўнай готыкі. Вырашана прамавугольным у плане аб’ёмам з пяціграннай апсідай і дзвюма невялікімі сакрысціямі. Дойлід насычае пабудову струменістай вертыкальнай дынамікай, узнятай эмацыянальнасцю. Кампазіцыя галоўнага фасада трохчастковая, цэнтральную частку завяршаюць дзве шатровыя вежачкі на пяцігранных контрфорсах-пілонах.
Да дасягнення ўражання паветранай лёгкасці будынка, яго накіраванасці ў вышыню прыводзіць складанасць і здробненасць фасадных пласкасцей вертыкальнай штрыхоўкай архітэктурных абломаў, што стварае мудрагелістую гульню святлоценявых эфектаў. Сцены па перыметры ўмацаваны 12 лапаткамі з вежамі-фіяламі, апяразаны аркатурным паяском і скразной вастразубчатай аркадай-парапетам. “Рэймскія” вокны ў выглядзе высокіх стральчатых арак з круглай “ружай” паміж імі акаймаваны прафіляванымі ліштвамі.
Унутры асноўнае памяшканне перакрыта крыжовамі скляпеннямі з ажурнай вуалі ляпных нервюр; дзве калоны падтрымліваюць хоры з аркатурным парапетам. Кампактная пабудова прасторавай кампазіцыі, графічная штрыхоўка фасадаў робяць помнік аднім з лепшых узораў адраджэння высокай “палымянай” готыкі.
Першая мураваная каталіцкая капліца ў вёсцы Сар’я была ўзведзена яшчэ ў XVIII ст. Асвечана ў 1796 годзе мітрапалітам Станіславам Богуш-Сестранцэвічам.
Новая мураваная капліца была прысвечана памерлай жонцы і сыну Ігната Лапацінскага. Размешчана яна ў паўночнай часцы вёскі, на ўскраіне панскага палаца-паркавага комплексу; жорсткая лінейная графічнасць эфектна спалучаецца з пейзажна-маляўнічым асяроддзем парка. Капліца будавалася як пахавальня ўладальнікаў маёнтка. У 1865 годзе храм канфіскаваны “па прычыне яе прыгажосці” і перададзены праваслаўным. У савецкі час перароблена пад склад мінеральных угнаенняў, з 1970 года будынак не выкарыстоўваўся, у 1989 годзе – перададзены праваслаўным вернікам.
Ярка-чырвонае цаглянае збудаванне – адзін з найбольш выразных узораў архітэктуры рэтраспектыўнай готыкі. Вырашана прамавугольным у плане аб’ёмам з пяціграннай апсідай і дзвюма невялікімі сакрысціямі. Дойлід насычае пабудову струменістай вертыкальнай дынамікай, узнятай эмацыянальнасцю. Кампазіцыя галоўнага фасада трохчастковая, цэнтральную частку завяршаюць дзве шатровыя вежачкі на пяцігранных контрфорсах-пілонах.
Да дасягнення ўражання паветранай лёгкасці будынка, яго накіраванасці ў вышыню прыводзіць складанасць і здробненасць фасадных пласкасцей вертыкальнай штрыхоўкай архітэктурных абломаў, што стварае мудрагелістую гульню святлоценявых эфектаў. Сцены па перыметры ўмацаваны 12 лапаткамі з вежамі-фіяламі, апяразаны аркатурным паяском і скразной вастразубчатай аркадай-парапетам. “Рэймскія” вокны ў выглядзе высокіх стральчатых арак з круглай “ружай” паміж імі акаймаваны прафіляванымі ліштвамі.
Унутры асноўнае памяшканне перакрыта крыжовамі скляпеннямі з ажурнай вуалі ляпных нервюр; дзве калоны падтрымліваюць хоры з аркатурным парапетам. Кампактная пабудова прасторавай кампазіцыі, графічная штрыхоўка фасадаў робяць помнік аднім з лепшых узораў адраджэння высокай “палымянай” готыкі.
Алесь Мінін