Сядзібна-паркавы ансамбль Ордаў | Біжаравічы

Біжаравічы Ордаў

Палацава-паркавы ансамбль, радавое гняздо Ордаў, герб «Астоя». На працягу чатырох стагоддзяў маёнтак належаў мужчынскай лініі Ордаў. Біжаравіцкія землі былі наданы Ордам яшчэ каралевай Бонай у 1525 г. Першым гаспадаром, які вядомы з гістарычных крыніц, быў Сямён Юхнавіч Орда.

У XIX ст. Біжаравіцкі двор з'яўляўся ўласнасцю Віктара Орды, маршалка Пінскага павета. Пасля Віктара ўладанні перайшлі да яго сына Вітольда (1828—1895), які гаспадарыў яшчэ ў Тырвовічах, Ляхавічах (побач з Янавам), Навашычах, Дастоеве, Вульцы і інш., а таксама атрымаў ад бацькі ў спадчыну значны грашовы капітал і набыў маёнтак Хойна (каля 12 тыс. га). Пасля смерці Вітольда яго спадчына перайшла да сына Станіслава (1867—1916). Апошнім, 10-м, уладаром Біжаравіч стаў сын Станіслава Януш Орда (нарадзіўся у 1907).

Верагодна, яшчэ пры Вітольдзе ў Біжаравічах быў пабудаваны палац з прасторнымі пакоямі. Новы палац будаваў Кароль Орда. Пабудаваны палац быў таксама драўляны, аднапавярховы па баках і двухпавярховы ў сярэдняй частцы. Пасля завяршэння будаўніцтва парадны і паркавы фасады былі памяняны месцамі, у выніку паркавы фасад атрымаў у сярэдняй частцы порцік на чатырох масіўных мураваных калонах, на якія абапіраўся гладкі франтон. Пад ім размяшчалася тэраса, а выгнутыя ад калон парапеты стваралі для пад'езду пандус. Другі паверх выходзіў на балкон з балюстрадай. Парадны пад'езд меў аналагічную форму з той розніцай, што калоны порціка мясціліся паўкругам. На бакавых фасадах палаца выступалі ганкі, у плане квадратныя, на драўляных калонах. Дзверы і вокны фасадаў багата аздоблены псеўдарызалітамі і трохвугольнымі накладкамі.

Поўнасцю ўсе будаўнічыя і мастацкія работы ў палацы былі закончаны ў 1904 г. Пад час ваенных дзеянняў Першай сусветнай вайны палац быў абрабаваны, а сямейны архіў страчаны.

Парк размяшчаўся за палацам. Па баках палаца раслі грабы, ніцыя вербы. Сярод парку мелася вялікая сажалка, цераз якую быў перакінуты масток з балюстрадай. Кветкі на клумбах у парку мяняліся адносна пары года. У 1925 г. у парку быў насыпаны капец, прысвечаны 400-годдзю роду Ордаў у Біжаравіцкім двары. Унутры капца была змешчана бутэлька з генеалогіяй роду. У склад ансамбля ўваходзілі будынкі бровара і паравога млына.

Пасля Другой сусветнай вайны ад ансамбля практычна нічога не засталося. Толькі вызначана месца, дзе размяшчаліся сямейныя могілкі роду Ордаў.