Выбраныя здымкі
Здымак пач. ХХ стагоддзя |
Докшыцкі касьцёл. Здымак 1900-х гг. |
Інтэр'ер касьцёла ў Докшыцах. Здымак 1900-х гг. |
Докшыцы - гісторыя каталіцкай парафіі 1608 - год фундацыі парафіяльнага касьцёлу. Грошы на пабудову выдзеліў кс. Станіслаў Кішка (выконваў абавязак сакратара Вялікага Княства Літоўскага, пасьля быў назначаны біскупам жмужзкім). На кошт парафіі быў перададзены фальварак Туркі, з зазначэньнем, каб кожнаразовы пробашч выдзяляў з тых даходаў грошы на парафіяльную школу.
1609 - 19 студзеня прывілегіяй караля Зігмунта ІІІ, Сойм у Варшаве зацьвердзіў докшыцкую парафію.
1708 - у ліпені прамаршыравалі паз мястэчка швецкія войскі, пад даводніцтвам ген. Лювэнгаўпта, якія ішлі з Рыгі на Украіну. Касьцёл быў спалены разам зь мястэчкам, былі спалены таксама ўсе жыхары.
1745 - стараньнямі ксяндза Міхала Федаровіча быў адбудаваны касьцёл. Дрэва прывозілі зь Вітуніцкіх і Станкарольскіх лясоў.
1753 - кансэкраваў сьвятыню біскуп Аляксандр Гараін, суфраган Жмудзі.
1781 - з пазваленьня папы Пія VI пры касьцёле было зарганізавана брацтва сьвятой Троіцы, якое ў асобным дакуменце падцьвердзіў біскуп Масальскі ў 1785 годзе.
1791 - успамінаецца, што былі ўфундаваныя тры стыпендыі для бясплатнай вучобы трох дзяцей з сялянскіх семьяў. У тым часе ксёндз Трацэўскі закладвае новы дом для школы. Паводле Тышкевіча пробашч закупіў 50 кніг, што павінна сьведчыць лічэбнасьці той школы. Касцёл перароблены ў стылі класіцызму. Архітэктурнае вырашэнне храма вядома па фотаздымку пачатку 20 ст. Я. Балзункевіча. Гэта быў просты прамавугольны ў плане аб'ём, накрыты двухсхільным дахам, вільчык якога пасярэдзіне прарэзваў невялікі васьмярык з фігурнай сігнатуркай. Арыгінальным было вырашэнне галоўнага фасада: значна вынесены 3-вугольны франтон даху па цэнтры меў цыліндрычнае скляпенне і падтрымліваўся 6 слупамі. Галоўны і бакавыя разныя алтары былі выкананы ў стылі барока. Касьцельная званніца мела тры званы. Вялікі, праўдападобна, фундаваў кс. Кішка, а два меньшыя мелі надпісы: "Ян Сгалькоўскі мяшчанін докшыцкі звон той купіў на хвалу Пана Бога ў 1755 годзе", і "Міхал Федаровіч 1743".
1793 - 3 красавіка, пасьля другога падзелу Рэчы Паспалітай, Докшыцы ўваходзяць у склад мінскага намесніцтва, як павятовы горад.
1796 - калі была ўстаноўлена Беларуская Губерня, успамінаюцца Докшыцы разам зь іх гярбом, сімвалізуючы месца воднага разьдзелу паміж разьлівамі Балтыйскага і Чорнага мораў.
1802 - пасьля новага адміністрацыйнага падзелу, Докшыцы перастаюць быць паветам, іх далучылі да Барысаўскага павету.
1839 - касьцельны скарб ад уніяцкай царквы прымае праваслаўная царква, уніяцкую царкву мяняюць на праваслаўную сьвятых Кузьмы і Дзям'яна.
1843 - касьцельны скарб пераходзіць у ведама фінансаў Расейскага Панства, што спадавала ўпадак парафіяльнай школы.
1863 - пасьля ўпадку студзеньскага паўстаньня, распачынаецца ўрадавая барацьба з каталіцкім касьцёлам і насельніцтвам польскага і беларускага паходжаньняў. У гэты час была распачата будова другой праваслаўнай царквы. У канцы XIX стагодзя мястэчка налічвае звыш 5600 жыхароў, больш за палову былі габрэямі. У аколіцы і самім горадзе было каля 450 татараў, якія мелі свае могілкі. Пасьля Рыжскага міра Докшыцы апынуліся на ўсходнім памежжы Польшчы. У 1926 годзе лічба вернікаў была 2500. Вось калейныя пробашчы:
кс. Францішак Цыбульскі 1926 -1930
кс. Зігмунт Зэйдзіс 1930 - 1933
кс. Юзаф Возьны1933 - 1935
кс. Норберт Будзіслаў 1936 - 1938
кс. Браніслаў Сладзінскі 1938 - 1940
Пасьля паўстаньня ў Порплішчах і Крулеўшчыне ў 30-х гадах лічба вернікаў склала 1100 католікаў.
1943 - летам, савецкія палонныя салдаты, разам з партызанамі брыгады "Жалязьняк" напалі на нямецкі гарнізон, які стаяў у Докшыцах. Тады быў спалены касьцёл.
1945 - будова капліцы з дрэва, падараванага спадарствам Грыдзінскімі з Шыманоўкі. У гэты час даяжджаюць сюды з душпастырскай паслугай ксяндзы: Пётр Барташэвіч з Порплішч і Станіслаў Жук з Касьцяневіч.
Аднак, тагачасная ўлада зачыняе капліцу і вернікі даяжджаюць да бліжэйшых касьцёлаў: у Парфенаве, Ваўкалатах, Глыбокім, Порплішчах ці Даўгінаве. Неўзабаве былі зачынены касьцёлы ў Порплішчы і Парфенаве. Вернікі часта карысталіся з дапамогі працуючай царквы. Многія каталіцкія семьі хрысьцілі сваіх дзяцей у царкве.
1991 - вясной пачалася будова новага касьцёлу.
1995 - 4 кастрычніка, новая сьвятыня была ўрачыста кансэкравана праз паслугу апостальскага нунцыя на Беларусі Арцыбіскупа Агосьціно Маркетто.
1609 - 19 студзеня прывілегіяй караля Зігмунта ІІІ, Сойм у Варшаве зацьвердзіў докшыцкую парафію.
1708 - у ліпені прамаршыравалі паз мястэчка швецкія войскі, пад даводніцтвам ген. Лювэнгаўпта, якія ішлі з Рыгі на Украіну. Касьцёл быў спалены разам зь мястэчкам, былі спалены таксама ўсе жыхары.
1745 - стараньнямі ксяндза Міхала Федаровіча быў адбудаваны касьцёл. Дрэва прывозілі зь Вітуніцкіх і Станкарольскіх лясоў.
1753 - кансэкраваў сьвятыню біскуп Аляксандр Гараін, суфраган Жмудзі.
1781 - з пазваленьня папы Пія VI пры касьцёле было зарганізавана брацтва сьвятой Троіцы, якое ў асобным дакуменце падцьвердзіў біскуп Масальскі ў 1785 годзе.
1791 - успамінаецца, што былі ўфундаваныя тры стыпендыі для бясплатнай вучобы трох дзяцей з сялянскіх семьяў. У тым часе ксёндз Трацэўскі закладвае новы дом для школы. Паводле Тышкевіча пробашч закупіў 50 кніг, што павінна сьведчыць лічэбнасьці той школы. Касцёл перароблены ў стылі класіцызму. Архітэктурнае вырашэнне храма вядома па фотаздымку пачатку 20 ст. Я. Балзункевіча. Гэта быў просты прамавугольны ў плане аб'ём, накрыты двухсхільным дахам, вільчык якога пасярэдзіне прарэзваў невялікі васьмярык з фігурнай сігнатуркай. Арыгінальным было вырашэнне галоўнага фасада: значна вынесены 3-вугольны франтон даху па цэнтры меў цыліндрычнае скляпенне і падтрымліваўся 6 слупамі. Галоўны і бакавыя разныя алтары былі выкананы ў стылі барока. Касьцельная званніца мела тры званы. Вялікі, праўдападобна, фундаваў кс. Кішка, а два меньшыя мелі надпісы: "Ян Сгалькоўскі мяшчанін докшыцкі звон той купіў на хвалу Пана Бога ў 1755 годзе", і "Міхал Федаровіч 1743".
1793 - 3 красавіка, пасьля другога падзелу Рэчы Паспалітай, Докшыцы ўваходзяць у склад мінскага намесніцтва, як павятовы горад.
1796 - калі была ўстаноўлена Беларуская Губерня, успамінаюцца Докшыцы разам зь іх гярбом, сімвалізуючы месца воднага разьдзелу паміж разьлівамі Балтыйскага і Чорнага мораў.
1802 - пасьля новага адміністрацыйнага падзелу, Докшыцы перастаюць быць паветам, іх далучылі да Барысаўскага павету.
1839 - касьцельны скарб ад уніяцкай царквы прымае праваслаўная царква, уніяцкую царкву мяняюць на праваслаўную сьвятых Кузьмы і Дзям'яна.
1843 - касьцельны скарб пераходзіць у ведама фінансаў Расейскага Панства, што спадавала ўпадак парафіяльнай школы.
1863 - пасьля ўпадку студзеньскага паўстаньня, распачынаецца ўрадавая барацьба з каталіцкім касьцёлам і насельніцтвам польскага і беларускага паходжаньняў. У гэты час была распачата будова другой праваслаўнай царквы. У канцы XIX стагодзя мястэчка налічвае звыш 5600 жыхароў, больш за палову былі габрэямі. У аколіцы і самім горадзе было каля 450 татараў, якія мелі свае могілкі. Пасьля Рыжскага міра Докшыцы апынуліся на ўсходнім памежжы Польшчы. У 1926 годзе лічба вернікаў была 2500. Вось калейныя пробашчы:
кс. Францішак Цыбульскі 1926 -1930
кс. Зігмунт Зэйдзіс 1930 - 1933
кс. Юзаф Возьны1933 - 1935
кс. Норберт Будзіслаў 1936 - 1938
кс. Браніслаў Сладзінскі 1938 - 1940
Пасьля паўстаньня ў Порплішчах і Крулеўшчыне ў 30-х гадах лічба вернікаў склала 1100 католікаў.
1943 - летам, савецкія палонныя салдаты, разам з партызанамі брыгады "Жалязьняк" напалі на нямецкі гарнізон, які стаяў у Докшыцах. Тады быў спалены касьцёл.
1945 - будова капліцы з дрэва, падараванага спадарствам Грыдзінскімі з Шыманоўкі. У гэты час даяжджаюць сюды з душпастырскай паслугай ксяндзы: Пётр Барташэвіч з Порплішч і Станіслаў Жук з Касьцяневіч.
Аднак, тагачасная ўлада зачыняе капліцу і вернікі даяжджаюць да бліжэйшых касьцёлаў: у Парфенаве, Ваўкалатах, Глыбокім, Порплішчах ці Даўгінаве. Неўзабаве былі зачынены касьцёлы ў Порплішчы і Парфенаве. Вернікі часта карысталіся з дапамогі працуючай царквы. Многія каталіцкія семьі хрысьцілі сваіх дзяцей у царкве.
1991 - вясной пачалася будова новага касьцёлу.
1995 - 4 кастрычніка, новая сьвятыня была ўрачыста кансэкравана праз паслугу апостальскага нунцыя на Беларусі Арцыбіскупа Агосьціно Маркетто.
Руслан Бугаевіч,
ruslan-zmahar@tut.by
Паведамленні
GAB sygn. 1781-27-244, k. 8-9 – zaludnienie parafii rzymsko-katolickiej w Dokszycach w 1795 r.
Podział wg własności, gdzie w poszczególnych majątkach wymieniono liczb...
Niestety nie jestem w stanie podąć na dzień dzisiejszy wszystkich danych o osobach pełniących urząd plebana czy proboszcza w Dokszycach, brak tych informacji z lat pocz&#...
Pierwsze zniszczenie koscioła w Dokszycach dokonało sie w czasie wojny moskiewskiej 1654-1667, tak że w czasie wizytacji tego terenu przez biskupa Słpskiego w 1674 napisano: ko"...