Баніфрацкі шпіталь у складзе комплексу кляштара ордэну Езуітаў у Наваградку (урывак).
“…з паўночнага боку падвор’я, стаяла іншая мураваная ахвіцына, што мела тры паверхі. Зьнізу месьцілася, пры заходнім канцы – два жылыя пакоі з калідорчыкам, пры ўсходнім канцы таксама два пакоі з калідорчыкам, у якіх былі сталярскія варштаты. Сярэдзіну паверха займаў “шпіхлер для захоўваньня рознага спрату, вялікі, скляпёны і атынкаваны”. На другім паверсе гэтаксама былі два калідорчыкі, падзеленыя мурам, пры якіх, у заходнім баку – пяць пакояў, пры ўсходнім – два вялікія жылыя пакоі. Новы дах быў пакрыты дахоўкай. Той вопіс [1] стасуецца з паведамленьнем у хроніцы пра будаўніцтва ахвіцыны ў 1758-62 г.г. Плян першага паверха таго будынка паказаны на пляне калегіюма пад 1831 г. [2] з надпісам “шпіталь баніфрацкі”. Пабудовы баніфратаў стаялі калісь насупраць школы зь іншага боку вуліцы, былі спаленыя ў 1761 г. Відавочна, што пазьней шпіталь быў перанесены да паезуіцкага будынка, у якім па скасаваньні ордэну нейкім часам месьцілася школа. Для патрэбаў шпіталя зрабілі большаю залю, перасунуўшы сьцяну калідора”.
1. Інвэнтар, напісаны люстратарамі ў 1773-74 г.г., ці г.зв. Люстрацыя, захаваўся ў Маскве, мікрафільм у Менску. Выпіскі атрымаў дзякуючы ветлівасьці пана Аляксандра Ярашэвіча.
2. Гістарычны Архіў у Вільні, сыгнатура 567-27-25, к. 4, а таксама 567-27-33, к. 2. Перамалёўкі плянаў на кальцы даслаў мне Пан Ігар Трусаў, за што яму дзякую.
Ежы Пашэнда, Кракаў
Крыніца:
Przeglad Wshodni, tom VII, zeszyt 4(28) 2001.
(на беларускую мову пераклаў Шулаеў Андрэй)