> Гродзенская вобласць > Навагрудскі раён > горад Навагрудак
Навагрудак. Горад на старых паштоўках

Навагрудак - фота і помнікі

Першая пісьмовая згадка: 1044?

Магчымыя варыянты:
Навагрудак Новогрудок Nowogródek Navahrudak Наваградак Navagradak Navagrudak Navahrudak Novogroudok Novogrudek Novohrudok Novogrudok

Каардынаты:
53° 36'5.50"N, 25° 49'39.83"E

Што паглядзець у Навагрудку

Страчаная спадчына

Гісторыя Навагрудка

Навагрудак (ці Наваградак) нароўні з Полацкам - калыска беларускай дзяржавы. Адпаведна з археалагічнымі дадзенымі, паселішча ўзнікла ў Х ст. Некаторыя аўтары гавораць аб наваградскім князі Ізяславе, які быццам княжыў там у 1227 г.

У другой палове XIII ст. Наваградак — сталіца Вялікага княства Літоўскага. Менавіта тут князь Міндоўг у 1252 г. быў каранаваны і атрымаў тытул караля. У настунныя дзесяцігоддзі горад становіцца прадметам спрэчак паміж галіцкімі князямі і Вялікім княствам Літоўскім. Пасля 1268 г. ён губляе гэты сталіцы, які нераходзіць да Трок, а з 1323 г. — да Вільні. У 1278 г. татары беспаспяхова спрабавалі захапіць горад. Рэальная пагроза Наваградку ўзнікла ў 1314 г., калі тэўтонскія рыцары пад камандай Гэнрыка фон Плоцкага ўзялі горад, жыхары якога зачыніліся ў замку. Крыжакі пасля некалькіх штурмаў і асады, згубіўшы лепшых рыцараў, вымушаны былі адысці. Толькі пасля замацавання на троне вялікага князя Вітаўта наступіла адноснае зацішша для горада.

У 1415 г. у Наваградку быў скліканы духоўны сабор, на якім быў выбраны незалежны ад Маскоўскага мітрапаліт Вялікага княства Літоўскага Грыгоры Цамблак.

Спусташальны набег крымскіх татараў вытрымаў горад у 1505 г. Амаль увесь ён быў разрабаваны, але замак яны ўзяць не здолелі. 3 1511 г. Навагрудак карыстаўся магдэбурскім правам. У 1595 г. горад атрымаў афіцыйны герб. Сёння гэты прывілей знаходзіцца ў Гістарычным музеі ў Вільні. Адпаведна з пастановай сейма, з 1581 г. у горадзе праходзяць пасяджэнні (кадэнцыі) Галоўнага Трыбунала Вялікага княства Літоўскага (да 1775 г.). У 1654—1660 гг. тут знаходзяцца войскі рускага цара Аляксея. У пачатку 60-х гг. XVII ст. прайшла страшэнная эпідэмія моравай язвы. У пачатку XVIII ст. Навагрудак быў разбураны ў ходзе Паўночнай вайны. У 1751 г. адбыўся пажар, які зноў спустошыў горад. У XVIII ст. насельніцтва — каля 3 тыс. жыхароў.

3 1795 г. — у складзе Расеі як павятовы цэнтр Слонімскай, з 1797 г.- Літоўскай, з 1801 - Гродзенскай, а з 1842 г.— Мінскай губерні. Насельніцтва ў 1866 г.— звыш 6,5 тыс. Сярод прамысловых прадпрыемстваў — 4 піваварні, 2 цагельні, 1 вінакурня, 1 фатаграфія. Акрамя гэтага, прадстаўлены яшчэ 27 рамеснымі прафесіямі. У канцы XIX ст. колькасць жыхароў каля 8 тыс. У верасні 1915 г. горад акупіраваны нямецкімі войскамі.

Саветы прыйшлі ў снежні 1918 г. У красавіку 1919 г. Наваградак захоплены польскімі войскамі, 19 ліпеня 1920 г. - Чырвонай Арміяй. З кастрычніка 1920 па 1939 г.— у складзе Польшчы, цэнтр ваяводства і павета. У горадзе існавала беларуская гімназія.

У складзе БССР з 1939 г. Насельніцтва горада 14 тыс. У чэрвені 1941 г. захоплены фашысцкімі войскамі. Вызвалены ў ліпені 1944 г.

Паводле:
А.Цітоў
Геральдыка беларускіх местаў.
Менск, 1987

Навагрудак. : Адметнасці | фота выбраных помнікаў

Навагрудак.  Касцёл Фарны (Перамянення Пана) Касцёл Фарны (Перамянення Пана)

Фарны касцёл у Наваградку

Навагрудак.   Дом-Музей Адама Міцкевіча Дом-Музей Адама Міцкевіча

Дом-Музей Адама Міцкевіча ў Навагрудку

Навагрудак.  Вуліцы гораду Вуліцы гораду

Паўночны бок Гандлёвай плошчы

Навагрудак.  Горад на старых паштоўках Горад на старых паштоўках

Рынак. Паштоўка 1915-18 гг.

Навагрудак.  Могілкі старыя хрысціянскія Могілкі старыя хрысціянскія

Старыя могілкі ў Наваградку. Здымак 08.2003

Навагрудак.  Касцёл Святога Міхала Арханёла Касцёл Святога Міхала Арханёла

Касцёл Святога Міхала Арханёла ў Навагрудку

Навагрудак.   Гара Міндоўга Гара Міндоўга

Памятны камень

Навагрудак.  Горад на старых фотаздымках Горад на старых фотаздымках

Цэнтр Наваградка. Здымак Г.Рамановіча

Навагрудак. : Страчаная спадчына | фотаздымкі

Навагрудак.  Палац Радзівілаў Палац Радзівілаў

Від ад гандлёвага пляцу. Здымак 1930-х г.

Навагрудак.  Царква Успення Прасвятой Багародзіцы (Замкавая) Царква Успення Прасвятой Багародзіцы (Замкавая)

Фрагмент мал. Ю. Пешкі.
пач. XIXст.
паводле \"Архітэктура Беларусі\", т.I

Навагрудак.  Касцёл Дасканалага Зачацця Найсвяцейшай Панны Марыi, святых Юзафа i Станiслава Косткi і кляштар езуітаў Касцёл Дасканалага Зачацця Найсвяцейшай Панны Марыi, святых Юзафа i Станiслава Косткi і кляштар езуітаў

Наваградак. Комплекс касьцёла з езуіцкімі кляштаром, калегіюмам і школай. Рэканструкцыя Шулаева Андрэя

Навагрудак.  Сінагога Вялікая Сінагога Вялікая

Сынагога на фотаздымку Яна Булгака. 1930 г. (www.szukamypolski.com)

Навагрудак.  Кляштар баніфратаў Кляштар баніфратаў

Наваградак. Комплекс Баніфратаў з касьцёлам, кляштаром, шпіталём, ахвіцынамі. Рэканструкцыя Шулаева А. Л.

Навагрудак.  Ратуша Ратуша

Наваградак. Ратуша, рэканструкцыя

Навагрудак.  Царква Святых Барыса й Глеба Царква Святых Барыса й Глеба

Наваградак. Царква сьвятых Барыса і Глеба. Фотаздымак 1-й паловы 20 стаг.

Навагрудак.  Кляштар дамініканак Кляштар дамініканак

Былы кляштар дамініканак ў Навагрудку. У 1920-я гг. - адміністрацыя Навагрудскага ваяводства. Фота Яна Булгака (1920-я)

Каментарыі

szukam grobu Stanisław Ertel , zm. około 1938-1940 w okolicy Dziakowicze, Honczary, Nowogródek, Lida, był z wizytą u syna Sylwestra Ertla i zmarł w czasie tego pobytu, Rodzina została arestowana przez NKWD więc nie mamy zadnej informacji o miejscu pochówku...
Apel!
Do wszystkich moich rodaków w Polsce związanych z Kresami. Odwiedzajcie swoje małe ojczyzny, miejsca pochodzenia swoich bliskich. Odnawiajcie i utrzymujcie kontakty z żyjącymi krewnymi, nawiązujcie więzi z mieszkającymi na Kresach naszymi rodakami.
Pozdrawiam
Kazimierz Niechwiadowicz
http://www.kresy.pl/zobacz-kresy,miejsca?zobacz/pazdziern...
Кто знает что-нибудь про этот палац??...
Баніфрацкі шпіталь у складзе комплексу кляштара ордэну Езуітаў у Наваградку (урывак).

“…з паўночнага боку падвор’я, стаяла іншая мураваная ахвіцына, што мела тры паверхі. Зьнізу месьцілася, пры заходнім канцы – два жылыя пакоі з калідорчыкам, пры ўсходнім канцы таксама два пакоі з калідорчыкам, у якіх былі сталярскія варштаты. Сярэдзіну паверха займаў “шпіхлер для захоўваньня рознага спрату...
W roku 1941 w rejonie Nowogrodka bandy chlopow spalily dworek - folwark wraz z gospodarzami Wanda z domu Borowy-Borowski (z Wilna), jej meza, malenkie dzieci i sluzbe. Spalono ich zywcem!
Szukam sladow tej tragedii.
...