Odelsk - zabytki | zdjęcia

Historia Odelska

Odelsk (białorus. Адэльск, ros. Одельск) – wieś (XVI w.-1934 miasto) na Białorusi w obwodzie grodzieńskim, nieopodal płynącej kilka kilometrów na południe rzeki Odla (dopływu Świsłoczy), kilkaset metrów od granicy z Polską, 30 kilometrów na południe od Grodna.

Miasto założone w I połowie XVI wieku przez królową Bonę. Po III rozbiorze Polski i nowym podziale administracyjnym królestwa Prus w czerwcu 1796, miejscowość trafiła (wraz z miastami Choroszcz, Gródek, Janów, Jasionówka, Knyszyn, Sokółka, Wasilków i Zabłudów) do departamentu białostockiego pod kierownictwem landrata Czyża. Później Odelsk wraz z Białostocczyzną trafił pod berło Imperium Rosyjskiego.

W roku 1800 w Odelsku znajdowały się 172 domy, w 1886 natomiast 274 domy[1] i 1346 mieszkańców, w 1897 populacja wzrosła do 1435. Po I wojnie światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości Odelsk trafił pod administracyjny zarząd nowoutworzonego polskiego powiatu sokólskiego, w 1921 mieszkały tu 1333 osoby. Ze względu na niewielkie rozmiary miejscowości, na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 1934 r. Odelsk utracił prawa miejskie. W 1944 wytyczono tymczasową nową granicę polsko-radziecką, która pozostawiała Odelsk w granicach Białoruskiej SRR. Późniejsza ostateczna delimitacja utrzymała ten stan rzeczy pomimo, że Linia Curzona, w oparciu o którą granicę tę wyznaczano, przebiegała dwa kilometry na wschód i mieszkańcy wsi (w 1945 w znacznej większości narodowości polskiej) oczekiwali i podejmowali starania o włączenie Odelska do Polski, gdzie pozostawała większa część ich parafii i większość ich ziem uprawnych. Przebieg granicy tymczasowej z 1944 jednak utrzymano i pozostaje on taki do dziś.

W Odelsku znajduje się zabytkowy drewniany Kościół Wniebowzięcia NMP pochodzący z XVIII wieku (parafię utworzono tu w 1490) z murowaną dzwonnicą.

W Odelsku urodził się w 1946 i wychowywał Tadeusz Kondrusiewicz, późniejszy arcybiskup Moskwy, a od września 2007 metropolita mińsko-mohylewski. W tutejszej szkole polskiej uczyła Andżelika Borys, działaczka polonijna na Białorusi.

Odelsk
na podstawie www.wikipedia.pl
(MP)