Twierdza Bobrujsk | Bobrujsk

Więcej zdjęć (61) >>

Twierdza Bobrujsk

Wzniesiona w 1810 roku jako jeden z obiektów nowej linii obronnej na zachodniej granicy Cesarstwa Rosyjskiego.

Wstępny projekt umocnień opracował inż. wojsk. Teodor Narbutt, a wersję ostateczną - inż. wojsk. Carl Opperman. Zbudowano ziemno-drewnianą cytadelę o narysie półowalu, z sześcioma bastionami i dwoma półbastionami oraz trzema murowanymi bramami. Na południe od cytadeli wzniesiono ziemne Umocnienie Górskie.

W okresie lipiec-wrzesień 1812 roku twierdza była blokowana przez korpus polski pod dowództwem gen. Jana H. Dąbrowskiego. W latach 1819-1825 przeprowadzono modernizację umocnień (projekt gen. ppor. Carla Oppermana). Przekształcono narys cytadeli na poligonalny, w miejscu Umocnienia Górskiego wzniesiono poligonalne, ziemno-murowane Umocnienie „Fryderyk Wilhelm”, a na zachód od niego – murowaną wieżę artyleryjską „Hrabia Opperman”. Na północ od cytadeli powstały murowano-ziemne lunety „A” i „B”. W latach 60. XIX w. twierdza zaczęła tracić znaczenie. W 1886 r. przemianowano ją na twierdzę–skład, a w 1897 roku formalnie skasowano.

W latach 1915-1916, w rejonie Bobrujska formowano polskie jednostki rosyjskiego Frontu Zachodniego. W drugiej połowie 1917 roku na ich bazie utworzono I Korpus Polski pod dowództwem gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, który w lutym 1918 roku zajął Bobrujsk. Twierdza stała się centrum tzw. Rzeczypospolitej Bobrujskiej – polskiej strefy okupacyjnej w trójkącie Mohylew – Żłobin – Słuck. W maju 1918 roku Muśnicki został zmuszony przez niemieckie Dowództwo Naczelne do rozformowania jednostki i ewakuacji żołnierzy do Królestwa Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w rejonie Bobrujska walczyła kombinowana Dywizja Wielkopolska.

Obecnie Twierdza Bobrujsk jest częściowo zniszczona, m.in. na skutek walk sowiecko-niemieckich w czerwcu 1944 roku. Zachowała się część umocnień i budynków koszarowych z licznymi detalami klasycystycznymi. W mieście funkcjonuje Bobrujskie Muzeum Krajoznawcze, posiadające m.in. dioramę fragmentu cytadeli, makiety fortów, dokumentację rysunkową i fotograficzną.

Literatura:
1) Przemysław Boguszewski. „Twierdza Bobrujsk”,
[w:] „Muzealnictwo Wojskowe”, tom 8: „MWP 1920-2005”, wydawcy: Muzeum Wojska Polskiego i Wydawnictwo «Comandor», Warszawa 2005, s. 43-68. (ISBN 83-88329-91-X)
2) Przemysław Boguszewski. „Twierdza nad Berezyną”,
[w:] „Spotkania z Zabytkami”, nr 4 (242), wydawcy: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami i «Argraf» Sp. z o. o., Warszawa 2007, s. 33-35. (ISSN 0137-222X)

zrodło - Wikipedia, wolna encyklopedia
(A.O.)