Выбраныя здымкі
У некаторых дакументах згадваецца царква св. Варвары і жаночы праваслаўны манастыр на Замкавай гары, якія былі заснаваны тут у пачатку 16 ст. (пасля 1506 г.) княгіняй Аленай, жонкай вялікага князя літоўскага і польскага караля Аляксандра, дачкой маскоўскага і ўладзімірскага князя Івана III. 3 1500 г. вядомы праваслаўны мужчынскі манастыр на востраве воз. Неспіш. Паводле інвентара 1554 г. ў горадзе па вул. Вялікай, што ўздоўж воз. Дрывяты, размяшчалася царква. 3-за пажару ў 1850-я гг. Замкавая гара страціла ўсе старажытныя пабудовы і набыла выгляд, блізкі да сучаснага. Праваслаўная царква зноў паўстала тут у 17 ст., згарэла ў 1859 г. У 1861 г. пабудавалі новую драўляную царкву. Пазней яе перанеслі на могілкі. Новую царкву змуравалі побач з Замкавай гарой у 1897 г.
Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю. Складаецца з кубічнага асноўнага аб'ёму, 5-граннай апсіды з бакавой рызніцай, трапезнай і 2-яруснай (васьмярык на чацверыку) званіцы-прытвора. 4-схільны дах асноўнага аб'ёму завершаны 5-купаллем на 8-гранных барабанах, званіца — гранёным шатром з макаўкай. Галоўны арачны ўваходны праём аформлены масіўным парталам з кілепадобнан прафіляванай аркай на калонах-бочках. Такімі ж аркамі аформлены бакавыя ўваходы, арачныя прасветы яруса-звона званіцы. Фасады расчлянёны арачнымі аконнымі праёмамі з калонкамі-бочкамі, насычаны архітэктурнай крапоўкай: вуглавыя руставаныя лапаткі, прафіляваныя цягі і карнізы з сухарыкамі, прамавугольныя панэлі, арачныя нішы.
Унутры плоская столь па цэнтры адкрыта 8-гранным барабанам з шатровым купалам, які трымаецца на 4 слупах. Апсіда адкрыта вялікай аркай і вылучана 3-ярусным драўляным іканастасам. Сцены афарбаваны ў зялёныя таны з белай і блакітнай арнаментальна-трафарэтнай размалёўкай.
Помнік архітэктуры рэтраспектыўна-рускага стылю. Складаецца з кубічнага асноўнага аб'ёму, 5-граннай апсіды з бакавой рызніцай, трапезнай і 2-яруснай (васьмярык на чацверыку) званіцы-прытвора. 4-схільны дах асноўнага аб'ёму завершаны 5-купаллем на 8-гранных барабанах, званіца — гранёным шатром з макаўкай. Галоўны арачны ўваходны праём аформлены масіўным парталам з кілепадобнан прафіляванай аркай на калонах-бочках. Такімі ж аркамі аформлены бакавыя ўваходы, арачныя прасветы яруса-звона званіцы. Фасады расчлянёны арачнымі аконнымі праёмамі з калонкамі-бочкамі, насычаны архітэктурнай крапоўкай: вуглавыя руставаныя лапаткі, прафіляваныя цягі і карнізы з сухарыкамі, прамавугольныя панэлі, арачныя нішы.
Унутры плоская столь па цэнтры адкрыта 8-гранным барабанам з шатровым купалам, які трымаецца на 4 слупах. Апсіда адкрыта вялікай аркай і вылучана 3-ярусным драўляным іканастасам. Сцены афарбаваны ў зялёныя таны з белай і блакітнай арнаментальна-трафарэтнай размалёўкай.
Крыніца:
А.М. Кулагін
Праваслаўныя храмы на Беларусі
Мінск, Беларуская Энцыклапедыя, 2001