Тураў | Замчышча - Каментарыі
Нехта абавязкова адашле мяне да раённай (-ных) Кнігі Памяці. Ёсцека ў маёй бібліятэцы і такія. Яны - дакладней, звесткі з іх, - не аргумент, бо нават аніякая не існая копія, не дакумент.
Па-першае, матэрыялы сабраны далёка не ўсе, і як след не правераныя, не звераныя - таму шмат недакладнасцей, памылак, проста белых плям.
Па-другое, нельга было выданне Кніг давяраць тутэйшым, ці з тутэйшымі каранямі. Толькі - людзям збоку, абсалютна чужым. І не адзін рэдактар-укладальнік, а мінімум тры. Зноў жа з-за кланавасці, блататы, шкадлівасці сваяцкіх каранёў.
Па-трэцяе, камусьці трэба адцягнуць выданне Кніг ажно да развалу СССР. Як мага далей ад 1917 года, ад Грамадзянскай, ад калектывізацыі, раскулачвання, ад Айчыннай войны... Каб без жывых сведак... Канцы ў ваду...
Па-чацвертае, ці не таму няма і ў інеце, у адкрытым доступу тысяч гістарычных звестак, фактаў, аналітычных матэрыялаў, бо іх усё яшчэ не хочуць публікаваць, тояць...
Мяне ўражвае, што на такіх сайтах няма зусім гісторыі, няма ўспамінаў, няма архіўных матэрыялаў, няма фота, сканерных файлаў. Канкрэтна, анідзе не трапіш ніякіх звестак пра даваеннае, ваеннае і пасляваеннае жыццё Тураўскага, Жыткавіцкага і іншых раёнаў Палесскай і Гомельскай абласцей. Ні табе нічога пра вёскі, пра ўстановы, пра знакамітых людзей... Адкрываеш сайт, лістаеш... Як і не было тут ні калектывізацыі прымусовай, раскулачвання, прысудаў "Троек" і тысяч іншых падзей... Белыя плямы... Белыя плямы... Ці ўсё яшчэ засакрэчана? Так жа цяпер ужо не тояцца, што бацькі-дзяды служылі не толькі чырвоным... А пра тое, што дзеда-куркуля камунары раскулачылі, дак некаторыя нат крычаць... І хто крычыць? Былыя члены партыі, наменклатуршчыкі... Цікава, і як яны ў тую партыю ўшчыміліся?...
Зусім мала афіцыйных звестак пра Грамадзянскую вайну, пра НЭП, пра калектывізацыю, пра першы і другі гады акупацыі, пра партызанаў, пра паліцаяў, пра тое, калі і хто паліў, забіваў бежанцаў, мірных грамадзян (1792 чалавекі; хто яны, чые, адкуль?), пра тое, як вызваляўся той ці іншы раён, населеныя пункты. Няма адказаў і іна пучкі іншых пытанняў...
Такі прыклад. Сеў пісаць мемуары. Не пішацца, бо ж фактуру ж трэба правераць. А дзе, як, у каго?Хацеў і не мог адшукаць звестак пра самую першую камуну, пра першы калгас у Тураўскім і Жыткавіцкім раёнах, пра першага старшыню, трактарыста, пра ўчастковага міліцыянера, пра пасляваеннага суддзю, пракурора, пра тое, чым яны канкрэтна займаліся, скажам, у 1929-1953 гг. Я не ведаю, калі была пачата і калі завершана электрыфікацыя раёнаў, канкрэтных вёсак, не ведаю, калі і дзе упершыню пачулі радыё, не ведаю тагачасных заробкаў і цэнаў на розныя тавары... Я не ўяўляю, як выглядаў у 1953 г. суддзя, следчы, раённы пракурор. Пры пагонах хадзілі ці без, пятліцы як выглядалі...
Я не ўяўляю даваеннага атэстата за 10 класаў... Да слова, а ці ведае хто, што за паслябазавую адукацыю (за 8-10 класы, за вучобу ў тэхнікуме ці ВНУ трэба было плаціць, і што далёка не ўсе бацькі-сяляне, якія чэсна рабілі за "палачкі", маглі дазволіць такую раскошу, як выправіць сына ў Менск, альбо ў іншы горад на вучобу! А калгаснік-паляшук Мележ мог... Мог выправіць адзінага сына-памочніка спачатку ў райцэнтр - на тры гады ў Хойнікі, за атэстатам сталасці, плаціў і за вучобу, і за харчы, і за вугал, а пасля - ажно ў Маскву...
Staryja razpaviadali szto ddrauliany ryma-katalicki kasciol u Turavie stajau da 1932 godu za miestam u poli u bok vioski Rydcza. Razburany jak i usie cerkvy i synahohi.
Sionnia katalickaj parafii u Turavie niama. Alie siarod maich siabrou dziacinstva (1970-e hady) bylo szmat turaucou katalickaha pachodzhannia z "polskimi" imionami
цікава вам будзе даведацца:
http://www.belaruspartisan.org/bp-forte/ ?page=100&backPage=13 &news=32059&newsPage=0
Turów (kościół rzymsko-katolicki 1630-1773)
1630-1654 – stacja misyjna kolegium w Ostrogu
1630 – fundacja dla Jezuitów dokonana przez Annę Chodkiewiczowi,
1330-1631 – misjonarzem o. Jan Smętnius SJ i 1630-1635 – o. Jan Borek SJ
1630 - wybudowano kościół i dom dla misjonarzy funkcjonuje tu misja jezuicka podległa klasztorowi w Ostrogu
1630-1635 – misjonarzami: o. Jan Kadłubowski SJ i 1633-1634 – o. Jan Smentus SJ
1638-1639 - misjonarzem o. Jan Smentus SJ
1638-1642 - misjonarzem o. Szymon Dębowski SJ
1641-1643 - misjonarzem o. Marcin Łysakowski SJ
1642-1649 - misjonarzem o. Tomasz Skarzyński SJ i 1745-1747 - misjonarzem o. Świętosław Rudnicki SJ
1647-1648 - misjonarzem o. Mikołaj Meleszko SJ
1648 – kozacy niszczą misje jezuicką
1648-1653 - misjonarzem o. Leon Orzeł SJ i 1652-1653 - misjonarzem o. Aleksander Kruczkowski SJ
1653-1654 - misjonarzem o. Michał Meleszko SJ i 1753-1754 - misjonarzem o. Jan Kiedrzyński SJ
Poł. XVII w. – czas zniszczeń i odbudowy
1655 – kolejne zniszczenia świątyni przez wojska moskiewskie
1660 – budowa kościoła na ruinach dawnego zamku, pracuje tu od dwóch do trzech misjonarzy.
1701-1773 – misja kolegium w Pińsku
1701-1702 – superiorem o. Marcin Eliaszewicz SJ
1701 – misja jezuicka podległa klasztorowi w Pińsku, czasem misjonarze obsługiwano też stacje w Śniatyniu
1702-1703 - superiorem o. Jan Preuschoff
1703-1704 - superiorem o. Adam Paczewski SJ
1704-1705 - superiorem o. Cyprian Kunowski SJ
1705-1711 - superiorem o. Jerzy Antoniewicz SJ
1711-1712 - superiorem o. Józef Rypiński SJ
1724-1730 - superiorem o. Piotr Olszewski SJ
1730-1731 - superiorem o. Michał Godebski SJ
1731-1733 - superiorem o. Jan Dawidowicz SJ
1733-1735 - superiorem o. Karol Szmurło SJ
1735-1739 - superiorem o. Antoni Pietrzykowski SJ
1740-1742 - superiorem o. Józef Oziębłowski SJ
1742-1746 - superiorem o. Michał Sienkowski SJ
1749-1751 - superiorem o. Joachim Kamiński SJ
1751-1755 - superiorem o. Józef Korycki SJ
1762-1766 - superiorem o. Antoni Sucharebski SJ
1770-1773 - superiorem o. Antoni Sucharebski SJ
1772 - mieszka tu 2 kapłanów jezuickich.
Po 1773 – kościół pojezuicki
1872 – filia parafii Dawidgorodek, dekanat piński (obsługiwał: ks. Julian Wierzejski)
Дадаць паведамленне
