Касцёл Святой Веранікі ў Селішчах: гісторыя і сучаснасць
Калі я ездзіла ў дзяцінстве да бабулі ў суседні Глыбоцкі раён, на шляху з Ушач да Івесі мяне заўсёды ўражваў будынак касцёла ў Селішчах. Ён быў велічны, падобны на вялікую белую птушку, якая прысела адпачыць на ўзвышшы. Здавалася, што праз некалькі хвілін гэтая птушка ўзмахне крыламі і паляціць туды, дзе яе вельмі чакаюць. Касцёл тады быў не такі зруйнаваны. “ Што гэта за царква там была, чаму яна зруйнавана так?” -пыталася я тады ў бацькоў. “Гэта былы касцёл, а знішчылі яго вайна і нядобрыя людзі” – адказвалі мне дарослыя. Нават разбураны, ён захапляў сваёй велічнасцю, бярог нейкую таямніцу былых падзей, якія там некалі адбываліся. Сапраўды, гістарычных падзей касцёл Святой Веранікі зведаў нямала.
Храм быў пабудаваны на беразе возера Янава ў 1726г., дзякуючы айцу Францішку Андрушкевічу OFM, на ахвяраваныя грошы Яна Язэпа Рагозы, Езафата Антонія Сялявы і яго жонкі Элеаноры для ксяндзоў-бернардзінцаў. Ордэн бернандзінцаў тут быў скасаваны ў 1832г., а былы кляштар стаў плебаніяй пры касцёле.
Першым пробашам пасля айцоў бернадзінцаў быў кс. Пісарскі, пасля кс.Більскі, кс.Язэп Стэцкевіч, кс.Рыла, кс.Яновіч, а апошнія 15 гадоў кс.Валентыновіч. Дзейны і добры гаспадар, які шмат зрабіў для Селішчаў: адрамантаваў вялікую плебанію, пафарбаваў унутры і звонку вялізны касцёл. З добрым пачуццём густу была зроблена ўся рэстаўрацыя, так што не быў зменены стыль і характар касцёла.
Пад час паўстання Кастуся Каліноўскага 1863-1864 гг. у селішанскім касцёле не раз збіралася людзі, не раўнадушныя да лёсу Бацькаўшчыны. Гэта былі ксяндзы, члены сям’і шляхтіча Маліноўскага з Чарапоўшчыны. Яны абмяркоўвалі падрыхтоўку да паўстання, тут шылі вопратку для паўстанцаў, спявалі жалобныя песні. Да 1868 г. у Селішчах працавала парафіяльная школа і існавала каталіцкае таварыства дабрачыннасці.
У мястэчку Селішчы жылі пераважна католікі. Парафія не была вельмі вялікай, бо частка людзей наведвала парафію ва Ушачах. Яна налічвала 2100 асобаў, з іх 10 двароў абшарніцкіх, шмат шляхты, сялян. Былі і чужынцы. Большасць парафіянаў займалася земляробствам, але нямалая частка хадзіла на заробкі ўлетку. Шмат тут было муляроў і страхароў. Селішчанскія парафіяне, аб чым сведчаць гістарычныя дакументы, былі вельмі прывязаныя да касцёла. Раней тут быў звычай хадзіць па дамах з яслямі пад час Божага Нараджэння. Напрыклад, паны Маліноўскія на касцёльныя святы рабілі для сваіх сялян падарункі, разам спажывалі вігілійную вячэру, спявалі адвэнтавыя песні. Амаль усе парафіяне ўмелі чытаць па-польску.
Святыня ў Селішчах была вельмі прыгожай, з усіх старадаўніх гмахаў і кляштараў яна толькі адна захавалася. Касцёл узносіцца над двухпавярховым кляштарам, здалёк вабіць і ўраджвае сваёй грамадаю. Дзве зграбныя вежы страляюць у неба. Касцёл вельмі высокі, а алтары, якіх было пяць, вызначаліся прыгожымі абразамі. Асабліва быў прыгожы алтар Святога Антонія з анёлам, які топча д’ябла. Над галоўным алтаром некалі вісеў цудатворны абраз Маці Божай, які быў перавезены з Кубліцкага касцёла. З успамінаў жыхаркі в.Рыбакі Ушацкага раёна: “ Мне было 5 год, як мяне ахрысцілі ў Селішчанскім касцёле. Памятаю той абраз Маці Божай, увесь пакрыты срэбнымі шатамі. Яна глядзела на мяне быццам жывая,а я заплакала і адразу адчула палёгку на сэрцы. Кажуць, што гэты абраз не раз вылечваў людзей ад хваробаў”. Пад час Другой Сусветнай вайны абраз вывезлі немцы ў Германію.
У касцёле была вельмі багатая захрыстыя, якая захоўвала не адну памятную рэч з другіх касцёлаў. Тут былі арнаты, шчодра вышываныя золатам і срэбрам, а таксама арнаты, пашытыя са слуцкіх паясоў. А за такі адзін пояс, можна было купіць сядзібу і добрага каня.Звяртаў таксама на сябе ўвагу і старажытны барочны арган, якіх зараз амаль не захавалася ў свеце.Тут шмат працавалі не толькі на рэлігійнай глебе, таксама шмат было зроблена працы грамадскай. Касцёл Святой Веранікі быў зруйнаваны ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
Пачынаючы з 1990-х гадоў каталіцкія святары пачалі прыязжаць у Селішчы і адпраўляць Святую Імшу у хаце адной бабулі, дзе збіраліся парафіяне. Іх было няшмат, але затое якія былі адданыя людзі. Яны ведалі ўсе часткі Святой імшы, добра размаўлялі па-польску, а як жа хораша спявалі! Гэтыя, у асноўным старыя людзі, былі прывучаны любіць Бога і касцёл, што было відаць па іх . Памятаю, як адна бабуля запрасіла ксяндза Ежы Майку, які тады працаваў ва Ушачах, на свой 85 год нараджэння. Як толькі ксендз пераступіў парог, старая жанчына заплакала і кінулася цалаваць яму рукі: “ А я ж думала вы не прыедзіце, не знойдзіце часу, а вы прыехалі, якую радасць вы прынеслі сваім візітам!”
Час не шкадуе нічога і нікога. Касцёл Святой Веранікі ў Селішчах, нажаль, прадаўжае разбурацца. Некалі велічны храм пераўтварыўся ў вясковы сметнік з шыльдай “Гісторыка-культурная каштоўнасць РБ”.
А калі ўвайсці ўнутр касцёла, то адразу адчуваеш плынь часу, з’яўляешся як бы сведкай тых падзей, якія тут некалі адбывалася, чуешь прыгожы спеў арганіста, бачыш урачысты хрост дзяцей, прысутнічаеш на першай камуніі, вянчанні. А з абраза на цябе глядзіць сваімі мацярынскімі вачыма Маці Божая.
14.09. 2016 г. Наталля Мізярска
На вялікі жаль дзяржаве наш касьцел не патрэбны, а каталіцкай царкве занадта дорага яго аднааўляць дзеля дзесятка вернікаў з Селішчаў.
Але і я з дзяцінства марыў пра яго аднаўленне...
Я Приезжаю сюда с детства каждый год, и мне обидно что государство неможет сохранить свою историю которую наши дети и так незнают. Надеюсь костел восcтановят?
P.S. Зачем же мой дед Воевал? Отдали бы немцем они лучше историю берегут!
Василевские.
Касьцёл і кляштар знаходзяцца блізу могілак на поўдні вёскі. Комплекс зруйнаваны падчас Другое Сусьветнае вайны. З тыльнага боку касьцёла знаходзіцца ўваход у цудоўна захаваныя скляпеньні. Варта браць з сабою добры ліхтарык.